Met de blik gericht op de beoogde rond 200.000 inwoners in 2040 staat de gemeente voor vele lastige keuzes. De financiële middelen zijn beperkt door onder andere een lagere bijdrage van het Rijk en de stijgende kosten voor de jeugdzorg. Deze combinatie zorgt voor een structureel tekort van een procent (ofwel vijf tot zes miljoen euro) op de totale begroting. Er moeten nu knopen worden doorgehakt.
Een van de knopen is dat de grote Monet-expositie in 2024 van de baan is. De Zomer van Monet gaat in 2021 wel door, maar uit het haalbaarheidsonderzoek naar de blockbuster tentoonstelling kwam naar voren dat het niet verstandig is om daarvoor extra investeringen te doen in het Zaans Museum op de Zaanse Schans. Er wordt nu ingezet op de Zomer van Monet als ‘een breed evenement voor iedere Zaankanter’ en als mogelijke start van een blijvende verbinding tussen de Franse impressionistische schilder Claude Monet en Zaanstad.
Niet ‘op slot’
De komende periode bespreekt de gemeenteraad de voorstellen die het college doet in de Voorjaarsnota en op 20 juni stelt de raad die nota definitief vast. ‘Het is belangrijk om extra in te zetten op plekken waar het nodig is,’ zo vat wethouder Financiën Hans Krieger de toestand samen. ‘Bovendien moeten we ervoor zorgen dat we de dynamiek in de gemeente, bijvoorbeeld op het gebied van bouwen, blijven stimuleren zodat Zaanstad niet ‘op slot’ gaat.’ Ondertussen moet er samen met de Vereniging Nederlandse Gemeenten druk blijven worden uitgeoefend in Den Haag om met meer geld over de brug te komen. Een aantal voorstellen:
- Mobiliteit: omdat er keuzes moeten worden gemaakt op het gebied van bereikbaarheid wordt de reservering van veertien miljoen euro voor de aanleg van een verbindingsweg tussen de A8 en de A9 naar achteren geschoven. Het geloof ontbreekt dat dit geld al op korte termijn nodig zal blijken te zijn. De aandacht richt zich nu op het aanpakken van de verkeerssituatie in het gebied Vijfhoek – Ambacht – Thorbeckeweg, op de Guisweg en op de algehele openstelling van busbrug De Binding.
- Techcampus: om een onderwijsaanbod te creëren dat aansluit op het werk van de toekomst wordt, samen met de provincie, onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven een Techcampus gerealiseerd die ervoor moet zorgen dat Zaanse kinderen werk kunnen vinden bij Zaanse bedrijven. Hiervoor reserveert het college in totaal vier ton voor de komende twee jaar.
- Geen indexatie subsidies: het komende jaar stijgen de subsidies niet mee met de inflatie. ‘Een pijnlijke maatregel,’ aldus het college, ‘maar noodzakelijk om te kunnen blijven investeren in de projecten die de groei van Zaanstad faciliteren’.
- MAAK.Zaanstad: de kosten die met de groei van de gemeente gepaard gaan zullen slimmer verdeeld moeten worden over projectontwikkelaars, private partners, woningcorporaties en andere overheden. Daarnaast zullen de inkomsten omhoog moeten.
- Kansengelijkheid: de jeugd en gebieden die extra aandacht nodig hebben, zoals Poelenburg en Peldersveld krijgen die ook. Er gaat in totaal zes ton extra, over een periode van drie jaar, naartoe voor het tegengaan van het lerarentekort.
- Sociaal maatschappelijk: de lijn van de afgelopen jaren wordt doorgezet. Besparingen op preventieve maatregelen hebben niet de voorkeur, omdat die de kosten alleen maar verder zullen opdrijven. De aanpak om mensen uit de bijstand en aan het werk te krijgen is effectief: het aantal bijstandsuitkeringen daalt. Een soortgelijke integrale aanpak moet de exploderende kosten van de jeugdzorg onder controle brengen.
