‘Alles gaat naar Zaandam’ is een terugkerende klacht van veel inwoners van Noord op sociale media. Gaat het om een coffeeshop dan verandert de toon echter en blijkt menigeen maar al te blij dat die bedrijvigheid tot nu toe was voorbehouden aan – het centrum van – Zaandam. Maar dat gaat veranderen. De derde Zaanse shop mag van een raadsmeerderheid naar Noord.
Verklaarde tegenstanders zijn het CDA – ‘Wij alleen een mogelijkheid op Molletjesveer, maar het liefst helemaal geen coffeeshops in Zaanstad’ – en de VVD, die nog een motie gaat indienen voor een verplichte draagvlakmeting onder omwonenden voordat een vergunning wordt verstrekt, analoog aan de enquêtes die altijd voorafgaan aan de invoering van betaald parkeren. De PVV voorziet een golf aan crominaliteit en ook de PvdA is tegen. De overige fracties zijn juist tevreden over de grotere spreiding door de gemeente. De Partij voor de Dieren wees er gisteravond op dat Zaanstad met drie vergunningen nu niet bepaald uitpuilt van de shops – Haarlem met 8000 inwoners méér heeft er bijvoorbeeld zestien – en Jan de Laat van GroenLinks stipte aan gehoord te hebben dat er nu zelfs op een basisschool kinderen geronseld voor de illegale verkoop.
Blijvende problemen
De grootste weerstand zit bij het CDA: ‘Ook met 50 shops zul je nog drugsdrunners houden,’ meent steunfractielid Nick Hendriks. Nu én tijdens de aanstaande proef met legale wiet, waar de exploitant van de shop in Noord overigens verplicht aan mee zal moeten doen. Nu omdat gebruikers onder de achttien niet welkom zijn in een coffeeshop en een beroep zullen blijven doen op drugsrunners en straks tijdens het experiment met een gesloten keten omdat het legale product een lager THC-gehalte zal hebben. Natasja Cornelisse (PVV) verwacht juist een toename van het aantal drugsrunners vanwege de leeftijdsgrens van achttien jaar en is bovendien bevreesd voor overvallen.
Criminaliteit en overlast
Staven kon ze dat laatste niet, en burgemeester Jan Hamming keek ervan op. Hij is bij alle ondernemers op bezoek geweest die de afgelopen vier jaar overvallen zijn, en daar zat geen enkele coffeeshop bij, maar gaat nog landelijke cijfers opvragen over woningovervallen of straattoven door bezoekers van coffeeshops. Wat overlast voor de directe omgeving van de wietwinkels kon hij geruststellende gegevens overleggen: bij Zaanstad kwamen daar in 2019 en 2020 dertien meldingen over binnen, inclusief parkeeroverlast en buiten rondhangende drugsrunners. Die laatste zijn overigens ook de uitbaters een doorn in het oog, liet hij weten.
Geen extra participatie
Pleidooien voor een uitgebreider particopatietraject dan bij een ‘gewone’ horecagelenheid legde de burgemeester naast zich neer: hij is ‘een groot voorstander van participatie, maar ook van ondernemerschap’ en kan niet ‘de hele wereld’ betrekken bij de vestigingsplek van een coffeeshop. De burgerparticipatie gaat via de al bestaande spelregels voor horecagelegenheden en uiteraard verwacht hij tegenstand wanneer de vestigingsplek eenmaal bekend is. Goede afspraken met de toekomstige ondernemer moeten zorgen voor rust in de buurt en, zoals Harrie van der Laan van de POV opmerkte, de toekomstige uitbater van de shop in Noord heeft geen enkel belang bij gedonder in de omgeving.
