Het gemeentelijke interventieteam dat onder de loep werd gelegd door het journalistiek platform Follow the Money en in een ongunstig daglicht kwam te staan blijft reacties oproepen. Naast kritiek zijn er ook steunbetuigingen. De Partij van de Dieren stelt er morgenavond kritische vragen over aan de burgemeester.
Uit het onderzoek van FTM kwam naar voren dat de gemeente over ethische en wettelijke grenzen heen lijkt te gaan in haar ijver om misstanden in Zaandam Oost te lijf te gaan. Ook zou een interne klacht over misbruik van bevoegdheden en discriminatie niet zijn onderzocht. Eerder zette de PvdA daar al grote vraagtekens bij, maar een diepgravende behandeling in de gemeenteraad wordt over het zomerreces heen getild.
'Een aantal punten kan echter niet zo lang wachten,' vindt raadslid Stella Pieterson. 'Ongeacht de uitkomsten van de onderzoeken die lopen en mogelijk nog gaan worden uitgevoerd - dus ongeacht of het waar is of niet - vinden wij het noodzakelijk dat een aantal zaken hoe dan ook niet, of niet meer, gebeuren.'
Zij vraagt de burgemeester daarom of die bereid is om toe te zeggen dat melders én mensen die niet mee willen werken aan de aanpak van het interventieteam, 'met onmiddellijke ingang en in elk geval tot alles is opgehelderd en indien nodig aangepast, hiervan geen nadelige gevolgen ondervinden?' En of Jan Hamming ervoor wil zorgen dat alles wat ongeoorloofd is onmiddellijk stopt, ook in geval van twijfel. Pieterson wil daarnaast dat hij er binnen een maand voor zorgt dat inwoners eenvoudig een melding kunnen doen wanneer (zij denken dat) hun woning (mogelijk) onbevoegd is betreden.
Intussen heeft een groot aantal organisaties dat betrokken is bij de uitvoering van het Pact Zaandam Oost juist steun uitgesproken voor de aanpak van het team. Zij stellen het stuk van FTM 'met verbazing' gelezen te hebben, 'want dat beeld hebben wij niet'. 'Sterker nog: wij zien een aanpak waarin verantwoordelijkheid wordt genomen in een gebied waar dat lang ontbrak. Een team dat direct reageert op meldingen. En handelt. Wij zijn met meer dan 50 organisaties dagelijks actief in de wijken van Zaandam Oost. Wij kennen de problemen én de kracht van de mensen die hier wonen. We weten: als we echt iets willen veranderen, dan moeten we grenzen stellen aan criminaliteit, uitbuiting en ondermijning. Dat horen wij ook van bewoners.'
Natuurlijk moet dat binnen de wet, schrijven zij, 'en wij accepteren ook geen werkwijze die inherent racistisch is'. Wat volgens hen in het artikel niet verteld wordt, is dat er al jarenlang signalen zijn van bewoners over onveiligheid en een onzichtbare overheid, dat professionals en ondernemers worden geïntimideerd en bedreigd en dat jongeren, soms kinderen zelfs, worden meegetrokken in een wereld waar ze moeilijk uitkomen. Volgens de ondertekenaars van de verklaring gebeuren er nu juist veel goede dingen.
'Samen met bewoners is gewerkt aan veilige ontmoetingsplekken. Er is geïnvesteerd in preventie, jongerenwerk en kansen voor jeugd, zoals extra leertijd en opvoedondersteuning. Hulpverlening, gemeente, scholen en buurtinitiatieven werken intensief samen. Juist die samenwerking maakt verschil. En die samenwerking is de afgelopen tijd sterker geworden – niet ondanks het optreden van het interventieteam, maar mede dankzij de moed en de mogelijkheden om nu wél te handelen.'
Investeren in jeugd, wonen, gezondheid, armoedebestrijding en participatie móet volgens hen samengaan met de aanpak van ondermijnende criminaliteit. 'Belangrijk is dat we een team hebben dat hierop vol inzet. In de dagelijkse praktijk kan het ook eens ergens misgaan. Dan spreken we elkaar aan, en helpen elkaar. Zoals dat hoort. Wij zien een gemeente en een burgemeester met veel passie, die zich inzetten voor een stad waar mensen zich gezien én veilig voelen. Wij staan met zijn allen voor een grote opgave in wijken met grote achterstanden. Daarbij leren en verbeteren we elke dag. En het werkt. Wij mogen ons niet laten afleiden door onjuiste beeldvorming.'