Manifest voor duurzame landbouw in de metropoolregio

Wie aan de Metropoolregio Amsterdam denkt zal niet als eerste koeien en graanvelden voor zich zien, maar feit is dat een derde van het landoppervlak van het gebied wordt beheerd door boeren: zo’n 1000 veehouders en 400 akkerbouwers en tuinders. LTO Noord, Water, Land & Dijken, FrieslandCampina en Cono hebben nu samen een manifest opgesteld voor een duurzame toekomst voor al die bedrijven en het landelijk gebied.

Het manifest is ook naar de gemeenteraad van Zaanstad gestuurd en de initiatiefnemers hebben gevraagd om het op de agenda te zetten voor een nadere toelichting. Boerengrond lijkt minder dan voorheen een gemakkelijke prooi voor projectontwikkelaars te zijn, omdat er een grote politieke concensus is dat het buitengebied moet worden beschermd tegen verdere verstening. Maar zaken als bodemdaling en CO2-uitstoot schreeuwen om een visie.

De doelen voor de komende jaren die in het manifest zijn verwoord zijn onder meer:

• Meer en als het even kan alle koeien in de wei;
• Het koesteren en versterken van de grondgebondenheid van bedrijven: de balans tussen voer- en mestproductie wordt - zowel op bedrijfs- als gebiedsniveau - verder versterkt. Daartoe wordt de samenwerking tussen veehouderij en akkerbouw (nu nog sterk gescheiden werelden) bevorderd;
• De kwaliteit van de geproduceerde mest wordt verbeterd door sterker in te zetten op de productie van stromest, die gunstig is voor de bodem en op grasland bovendien goed voor weidevogels;
• Het drastisch terugdringen van soja-importen uit andere werelddelen door een betere benutting van zelf geproduceerd eiwit en het betrekken van eiwitgewassen uit andere delen van Nederland en de buurlanden. De teelt van eiwitgewassen - anders dan gras - in de graslandgebieden van de MRA zelf staat volgens het manifest op gespannen voet met de landschappelijke kwaliteit;
• De akkerbouw moet aanzienlijk minder én minder schadelijke bestrijdingsmiddelen gaan gebruiken en een substantiële bijdrage aan de koolstofopslag leveren door verhoging van het gehalte organische stoffen.

Om dat te bereiken wordt onder meer gepleit voor een verhoging van de weidemelktoeslag en uitbreiding van het werk van de bestaande ‘weidecoaches’, het verbeteren van de verkavering door te ruilen, gronduitgifte op basis van duurzame (minimaal zesjarige) overeenkomsten en een stimulerend beloningssysteem voor bovenwettelijke milieuprestaties.

Geen zonneparken op landbouwgrond

De landbouw moet volgens het manifest in de MRA in 2040 energieneutraal zijn, met name door het gebruik van zonne-energie. Daarvoor moet in 2040 minimaal 80 procent van het geschikte agrarisch dakoppervlak bedekt zijn met panelen. De opstellers zien niets in de aanleg van zonneweides, hoewel projectontwikkelaars daar hoge bedragen voor neertellen. Zonneparken op landbouwgrond zijn een ongewenste nevenverdienste voor de landbouw, vinden LTO Noord, Water, Land & Dijken, FrieslandCampina en Cono.

[embed][/embed]

Veenweidegebieden

In de veenweidegebieden komt in het ideale geval een aanpak in drieën: er wordt in de eerste plaats grootschalig ingezet op de combinatie van onderwaterdrainage en langjarig grasland. Drukdrains blijken als ze goed functioneren de bodemdaling met driekwart te kunnen verminderen . ‘Een royale eenmalige overheidsbijdrage in de investeringskosten kan in grote delen van het veenweidegebied een belangrijke bijdrage leveren aan verminderde bodemdaling en broeikasgasemissies,’ aldus het manifest.

Duurzaam grasland; beperkte vernatting

Daarnaast worden de prikkels voor duurzaam grasland versterkt door middel van een directe beloning voor langjarig behoud van grasland. En als laatste wordt op kleine(re) schaal ingezet op verhoging van het waterpeil. Grootschalige vernatting vinden de opstellers van het manifest ongewenst: de kosteneffectiviteit wordt als gering gezien omdat de grootste oxidatie plaatsvindt door het diep wegzakken van het grondwater in de zomer, ook bij een hoog peil en vernatting biedt de landbouw economisch geen perspectief omdat de markten voor natte teelten nog slechts minimaal ontwikkeld zijn. Het weidegebied met koeien zou daarmee bovendien grotendeels letterlijk uit beeld verdwijnen.

Een prioriteit in het veenweidegebied moet het beperken van oeverafslag zijn: er zijn al vele hectares land afgebrokkeld en als bagger in het water beland.

Het manifest Landbouw en landschap in de Metropoolregio Amsterdam vindt u hier . Daarin wordt ook veel aandacht besteed aan een verdere ontwikkeling van het toerisme en weidevogels .