De VVD-wethouders Gerard Ram en Hans Krieger hebben de eer aan zichzelf gehouden en hun ontslag aangeboden en wachten dus het oordeel van de gemeenteraad over de vertrouwenskwestie niet af. Wat er gaat gebeuren nu de VVD – na de verkiezingen nog de grootste partij in Zaanstad – uit de coalitie is gestapt en de fractie zich intern heeft opgeblazen is onduidelijk.
Door uit de coalitie te stappen wil de VVD de overige coalitiepartijen de ruimte geven om een nieuw dagelijks bestuur in elkaar te zetten. Als er opnieuw geformeerd moet worden, kan dat een zaak van lange adem worden. Na de verkiezingen duurde het eindeloos voor de zes partijen die uiteindelijk een coalitie vormden de neuzen dezelfde kant op kregen, al was dat uiteindelijke resultaat volgens de uit de VVD-fractie gezette raadsleden Marianne de Boer – Doeves en Simone van Otterloo te danken – zij zouden zeggen ’te wijten’ – aan het feit dat de VVD zo dolgraag graag twee wethouders wilde leveren en daarom onvoldoende vasthield aan de eigen standpunten. De combinatie met de PvdA, het CDA, D66, de ChristenUnie en Rosa leverde uiteindelijk de kleinst mogelijke meerderheid op: negentien stemmen voor de oppositie en twintig voor ‘het pluche’.
Onparlementaire politieke arena
Het kan er hard aan toegaan in de gemeenteraad van Zaanstad, met soms onparlementaire taal waar burgemeester Jan Hamming een grote afkeer van heeft. Net als van op de persoon spelen. In mei vorig jaar sprak Hamming in een vergadering zijn behoefte uit aan ‘een enigszins vaderlijk gesprek’ met de raadsleden, omdat hij zich zorgen maakte over het functioneren van de raad. ‘Discussieer op basis van politieke standpunten en niet op basis van oud zeer en laat al helemaal persoonlijke uithalen achterwege leek de boodschap van de burgemeester,’ noteerden wij toen. Het lijkt weinig te hebben uitgehaald – en dan laten we boodschappen die via sociale media de wereld in worden gestuurd nog buiten beschouwing.
POV de grootste
De grootste niet-coalitiepartij is de Partij voor Ouderen en Veiligheid met vier zetels, die na de verkiezingen in de race leek voor een plek in de coalitie maar vervolgens afviel vanwege de leiderschapsstijl van fractievoorzitter Harrie van der Laan: recht voor z’n raap en ongeduldig. Aan de andere kant van het politieke spectrum was GroenLinks ook even in beeld, maar die partij met drie zetels kreeg van de VVD het verwijt moeite te hebben met de combinatie VVD, POV en CDA omdat die te rechts zou zijn. ‘Het CDA, dat een betrouwbaar midden-rechts programma heeft, wordt door GroenLinks neergezet als rechtser dan de VVD,’ aldus lijsttrekker Ram toen. GroenLinks verliest binnenkort fractievoorzitter Paul Laport omdat hij de nieuwe directeur van het Zaans Natuur en Milieu Centrum wordt en een leidende rol in nieuwe coalitiebesprekingen ligt voor hem dan ook niet voor de hand.
Blijven over de SP, de PVV, Democratiscn Zaanstad, Denk, de Partij voor de Dieren en het nieuwe Liberaal Zaanstad van de oud-VVD’ers De Boer en Van Otterloo. Ter herinnering: dit was de uitslag van de verkiezingen in Zaanstad.
