Inwoners van Oud Zaandijk hebben de gemeente laten weten er niet gerust op te zijn dat de plannen van Aak hun woongenot niet verder gaan aantasten. De gemeente streeft ernaar om het bedrijf niet verder te laten groeien op de huidige locatie aan de Kreeftstraat, maar daar denkt Aak volgens hun brief heel anders over.
Aak is één van ’s werelds toonaangevende fabrikanten van speciale plantaardige oliën en vetten voor de levensmiddelenindustrie. De onderneming streeft naar productiegroei en winstmaximalisatie en wel op de huidige plek in Zaandijk, schrijft de Stichting Leefbaar Oud Zaandijk. ‘Uitlatingen van de directie verbloemen deze uitgangspunten. Met name de toezegging dat niet gestreefd wordt naar verhoging van de huidige productie van 85.000 ton per jaar is in flagrante tegenspraak met de voornemens.’
Tien procent groei per jaar
Aak heeft sowieso toestemming om de productie te verhogen naar 109.500 ton per jaar en kan met het maatplan uit 2006 stapsgewijs via Wabo-vergunningen doorgroeien naar 250.000 ton: een verdrievoudiging ten opzichte van de huidige productie. De onderneming doet daar ook niet echt geheimzinnig over: in de personeelsadvertentie voor een nieuwe plantmanager voor Zaandijk werd in 2017 gesteld dat de groei van tien procent per jaar over de voorgaande vier jaar ook in de komende jaren zou worden doorgezet.
Aan de aandeelhouders is bovendien een winstgroei van tien procent per jaar toegezegd. Om vijf miljoen euro per jaar te besparen gaat Aak zijn fabriek met 100 werknemers in het Belgische Merksem sluiten en de productie deels naar Hull (onaantrekkelijk vanwege Brexit) en grotendeels naar Zaandijk verplaatsen.
Innovation center
Het zijn voor de stichting allemaal tekenen aan de wand dat Aak inzet op een forse groei, en ook de aangevraagde vergunning voor een verruiming van de transporttijden naar de avond en weekenden wijst volgens de omwonenden in die richting. De geplande bouw van een ‘innovation center’ op het terrein en ‘verplaatsing van het tekort aan parkeerruimte op het bedrijfsterrein naar de omgeving’ zit ze ook niet lekker.
Grenzen aan de groei
‘Bijna 50 jaar geleden verscheen het rapport van de club van Rome Grenzen aan de groei. Helaas werden daaruit geen lessen getrokken en er werd niets mee gedaan, zodat we nu in paniek vaststellen dat de wereld onleefbaar dreigt te worden. Naar analogie stellen wij, dat hetzelfde in Oud Zaandijk staat te gebeuren,’ aldus de brief. Wethouder van Milieu Wessel Breunesse en van Mobiliteit Gerard Slegers hebben wel interesse in de problematiek getoond, maar de bewoners hebben geen idee wat dat concreet heeft opgeleverd.
Vijf voor twaalf
De Stichting Leefbaar Oud Zaandijk is duidelijk: die eist ‘een grens aan de verdere groei van Aak, teneinde de buurt leefbaar te houden’. ‘Wij rekenen erop dat het college en de raad hun verantwoordelijkheid nemen en groei op deze locatie zullen tegenhouden. Gedane zaken nemen geen keer en eenmaal verleende vergunningen zijn moeilijk in te trekken. Het is nu vijf voor twaalf,’ zo luidt de waarschuwing. Er is ook een petitie gestart om een verdere uitbreiding van Aak te voorkomen.
