De papieren reclamefolderbranche heeft Zaanstad gewaarschuwd dat een te snelle invoering van de ja/ja-sticker de gemeente geld kan gaan kosten als de Hoge Raad er alsnog een stokje voor steekt. Gederfde inkomsten en andere geleden schade zullen dan op de gemeente worden verhaald.
De Vereniging Mail Distributie Bedrijven (de branchevereniging voor de verspreiders van reclamedrukwerk en verantwoordelijk voor het huidige opt-out-systeem met nee/nee- en nee/ja-stickers), Netwerk VSP (de landelijke verspreider van reclamedrukwerk) en het Koninklijk Verbond van Grafische Ondernemingen (de branchevereniging voor onder meer drukkers van reclamedrukwerk) leggen zich niet neer bij de uitspraak van het Amsterdamse gerechtshof dat de systeemwijziging goedkeurde. Amsterdam heeft de ja/ja-stickers voor ongeadresseerd drukwerk al ingevoerd en Zaanstad heeft het plan om daar in januari mee beginnen – maar liet al eerder weten daarvoor wel een solide juridische basis te willen.
Winkelwagen gevuld met folders staat bijna een week in Zaandam. Heterdaadje winkelwagen 95 euro boete is het beleid in Zaanstad. Helaas de rotzooi staat er nog. Intussen wel gemeld bij de gemeente. @GemZaanstad pic.twitter.com/Kp6C1VfRFJ
— Willem Croese (@WillemsWebstek) October 6, 2019
MailDB c.s drukken de gemeente nu op het hart om het arrest van de Hoge Raad in deze kwestie af te wachten alvorens van start te gaan. Met een ja/ja-sticker op de brievenbus geven bewoners expliciet aan reclamefolders en huis-aan-huisbladen te willen ontvangen; stickerloze bussen krijgen geen van beide meer en het voordeel daarvan is dat er veel papier bespaard wordt. De branche vreest echter een enorm omzetverlies omdat de verwachting is dat een groot aantal brievenbussen stickervrij zal blijven. De bedrijven willen daarom in elk geval een ‘redelijke overgangstermijn’ bij invoering het opt-in-systeem.
Cassatie nog onzeker
MailDB c.s. hebben nu al bij twee rechters bot gevangen met hun stelling dat de invoering van het opt-in-systeem onrechtmatig is, maar ‘s lands hoogste rechter op dit gebied heeft zich er nog niet over gebogen. Helemaal zeker is het nog niet dat dat laatste wel gaat gebeuren, zo blijkt uit de brief richting het college en de raad van Zaanstad: ‘Wij leggen u voor dat uw gemeente het opt-in-systeem pas dient in te voeren als de hoogste rechter zich heeft uitgelaten over dit systeem (of als wij besluiten om de mogelijkheid van cassatie onbenut te laten).’
Overgangstermijn
Mocht Zaanstad toch op grond van de uitspraken van de rechtbank en het Gerechtshof Amsterdam tot invoering van de ja/ja-sticker overgaan, dan ‘is het van belang om in acht te nemen dat het Amsterdamse opt-in-systeem rechtmatig is bevonden vanwege de gehanteerde overgangstermijn’. Het voorstel werd daar op 20 april 2016 door de gemeenteraad aangenomen en op 1 januari 2018 werd de nieuwe werkwijze ingevoerd. De tussenliggende termijn van 20 maanden achtte de rechter een ‘redelijke overgangstermijn’. Volgens de briefschrijvers moet er op grond van deze uitspraak voldoende tijd zitten tussen het indienen van het voorstel en het aannemen daarvan en de daadwerkelijke invoering. ‘Dat laatste is belangrijk omdat anders de branche niet de benodigde investeringen en inspanningen kan doen / verrichten voor het uitrollen van het opt-in-systeem. Ook het inlichten van de burgers kost de nodige tijd. Hetzelfde geldt voor de verspreiding van de ja/ja-stickers.’
Vanaf volgend jaar mogen reclamefolders alleen nog door de brievenbus als er een ja-sticker op zithttps://t.co/ny7Ai5Q6DA
— AD Rotterdams Dagblad (@RDStad) October 10, 2019
Voert Zaanstad de nieuwe stickers al over ruim twee maanden in, dan wordt volgens de branche de vereiste overgangstermijn niet in acht genomen en pleegt de gemeente een ontechtmatige daad. ‘Uw gemeente zou door een dergelijke korte overgangstermijn aansprakelijk zijn voor alle schade die MailDB c.s. daardoor lijden. Dit geldt temeer nu uw gemeente naar alle waarschijnlijkheid zelf niet de benodigde maatregelen heeft genomen om de uitrol van het opt-in-systeem in goede banen te leiden,’ aldus het schrijven. De gemeenteraad van Zaanstad ging eind november 2017 akkoord met de invoering van die laatste methode, met het plan er in 2019 mee te beginnen. De trage rechtsgang voorkwam dat.
‘Met deze brief verzoeken wij u primair om een eventuele cassatie af te wachten zodat het opt-in-systeem pas ingevoerd wordt nadat de hoogste rechter daarover een uitspraak gedaan heeft. Indien u niet bereid bent om dat te doen verzoeken, en zo nodig sommeren, MailDB c.s. uw gemeente om af te zien de invoering van het opt-in-systeem per 1 januari 2020 en om af te zien de invoering van het opt-in-systeem eerder dan minimaal 20 maanden gerekend vanaf de datum van het door de gemeenteraad genomen of te nemen besluit tot het overgaan tot een opt-in-systeem,’ zo vatten MailDB c.s. hun eisen samen. Waarmee Zaanstad dus al ruimschoots aan eis twee heeft voldaan.
