Bezoekers en gebruikers van attracties op de Zaanse Schans gaan vanaf volgend jaar als het aan het college ligt een kwartje extra betalen voor hun betaalde activiteiten. Dat geld vloeit als ‘vermakelijkhedenretributie’ in de gemeentekas, zodat Zaanstad een potje opbouwt om de extra kosten die de gemeente moet maken dankzij de toeristenmagneet te dekken. In 2020 gaat het om de musea, de molens, een organisatie die rondleidingen verzorgt, een reder en fietsenverhuur.
Gratis te bezoeken demonstraties in de winkels kaasmakerij en klompenmakerij en dergelijke vallen buiten de regeling, omdat er onvoldoende relatie is te leggen tussen het aantal bezoekers van een demonstratie en de omzet die daardoor wordt gegenereerd. Het aantal bezoekers aan de demonstratie wordt ook niet bijgehouden. Ook kleine particuliere initiatieven zijn vooralsnog buiten de heffing gelaten, maar dat kan veranderen als er na een evaluatie anders over wordt gedacht. De (souvenir)winkels en aanwezige horeca ontsnappen eveneens de dans. Rondvaartboten of bussen die de attractie aandoen hoeven evenmin de 0,25 euro extra per passagier te heffen; als zij opereren met de Schans als thuisbasis vallen ze wel onder het nieuwe regime. De gemeente hoopt met de heffing volgend jaar acht ton binnen te halen.
Op basis van onderzoek wordt verwacht dat vanaf 2020 jaarlijks meer dan 2,5 miljoen bezoekers naar de Schans zullen komen en dat zijn heel veel mensen op een klein stukje Zaanstad. Om de veiligheid van al die toeristen te waarborgen én die van de eigen inwoners moet de gemeente ’aanzienlijke kosten’ maken op bijvoorbeeld verkeersgebied. Zo wordt de Zaanse Schans doorsneden door een openbaar fietspad waarvan veel scholieren gebruikmaken, raken de aan- en toevoerwegen verstopt, ervaren nabijgelegen woonwijken veel overlast van parkerende toeristen en leidt het langs de weg stilstaan van touringcars om passagiers te laten uitstappen tot onveilige situaties. Dat alles moet in goede banen worden geleid.
Investeringen
Om ervoor te zorgen dat de Zaanse Schans ook in de toekomst de grote bezoekersaantallen kan verwerken met behoud van de leefbaarheid en veiligheid zijn nieuwe investeringen binnen het gebied noodzakelijk. Wat de openbare ruimte betreft gaat het dan om het onderhoud en de aanpassing van wegen, verbetering van de verkeersveiligheid, de aanleg van nieuwe fiets- en wandelroutes en aanlegsteigers voor boten, promotie / VVV, handhavingsmaatregelen en het aanpakkn van de omgeving van het NS-station Zaanse Schans en van de route van het station naar de Schans.
Met of zonder draagvlak
De bevoegdheid tot het invoeren van een vermakelijkhedenretributie ligt bij de gemeenteraad. Indien die de heffing wenst in te voeren, dan ‘staat het ontbreken van draagvlak onder de stakeholders van de Zaanse Schans deze invoering niet in de weg,’ aldus het collegevoorstel. Voor de ondernemers en bewoners van de Schans wordt nog een informatieavond georganiseerd om de vermakelijkhedenretributie toe te lichten.
