Enkele maanden na de introductie van een toeristentaks van zeven euro per persoon per nacht ziet de lokale afdeling van Horeca Nederland in Zaanstad individuele hotels met lagere bezettingen en lagere gemiddelde kamerprijzen dan vorig jaar. De gemeente lijkt er niet wakker van te liggen: ‘Na lang aandringen heeft een gesprek plaatsgevonden met de coalitiepartijen en een afvaardiging van de logiesverstrekkers in Zaanstad. Sindsdien is het rondom dit dossier en de besproken punten stil gebleven,’ staat in een brief op poten van de belangenclub aan het college en de raad.
‘Dagelijks bereiken ons klachten van gasten over de hoogte van de toeristenbelasting. Wij kunnen dit niet meer uitleggen aan onze gasten. Zo betaalt een gezin met twee kinderen dat een weekend verblijft 56 euro aan toeristenbelasting. Het berokkent Zaanstad veel imagoschade toe, wat betekent dat wij de continuïteit van de gastvrijheid van Zaanstad in het gedrang zien komen, wat ook een gevaar is voor de werkgelegenheid in onze bedrijven en alle toeleveringsbedrijven.’ Horeca Nederland legt het hoofd echter niet zomaar in de schoot. Gevraagd wordt om het gesprek rondom de toeristenbelasting nog deze maand te hervatten. En er wordt een beroep gedaan op de WOB om inzichtelijk te krijgen hoe het beleid in Zaanstad tot stand is gekomen en de gevolgen ervan.
Terug naar drie euro
Een voorstel voor te bespreken punten is bijgevoegd. De toeristenbelasting in Zaanstad behoort tot de hoogste van Nederland. ‘Hiermee is duidelijk dat de in 2019 ingevoerde verhoging buitensporig is. Wij roepen u op om de verhoging van zeven euro terug te draaien naar het oorspronkelijke bedrag van drie euro,’ schrijft Horeca Nederland. Zaanstad moet bovendien minder selectief te werk gaan: ‘Er wordt nu hoofdzakelijk geheven op overnachtingen bij de professionele logiesverstrekkers. Dit stimuleert oneerlijke concurrentie en wij zien dan ook graag dat op iedere overnachting wordt geheven.’
‘Wij denken hierbij aan nachtverblijf in plezier- en cruisevaart, op camperplaatsen, campings en allerlei andere plekken waar logies wordt aangeboden zoals de privé verhuur van kamers en woningen, ook wel bekend als Airbnb. Volgens onze laatste tellingen zijn er rond de 400 actieve aanbieders op deze markt. In de praktijk blijken pleziervaarders ook alle voorzieningen te gebruiken, laten zij vuil achter op straat en in afvalbakken, gebruiken zij straten, stoepen en andere openbare ruimten. Dit geldt ook voor de cruisevaart. Door iedere overnachting mee te nemen in de heffing toeristenbelasting zullen de totale inkomsten stijgen en kan de verhoging worden teruggedraaid.’
Sabotage eigen beleid
Met een niet-verplichte heffing van toeristenbelasting voor overnachtingen op boten en in campers en Airbnb’s gaat Zaanstad bovendien in tegen haar eigen beleid, zo wordt betoogd: de bedrijven die wel heffen zijn gerenommeerde hotels die merendeels een kwaliteitsproduct leveren voor de kwalitatieve bezoeker en dat is naar eigen zeggen de toerist die het college naar zich toe wil halen. ‘Door dit inconsequente beleid wordt Zaanstad ook voor de minder kwalitatieve bezoeker aantrekkelijk, aangezien zij er vanwege de oneerlijke concurrentie op een goedkopere manier kunnen verblijven.’
WOB
De Belastingdienst heeft brieven uitgestuurd naar Airbnb’s om zich te melden en toeristenbelasting af te dragen, zo blijkt uit het schrijven. ‘Middels deze brief doen wij een oproep op basis van de Wet openbaarheid van bestuur waaruit blijkt hoeveel B&B’s inmiddels bekend zijn bij de gemeente, hoeveel locaties afdracht toeristenbelasting doen, hoeveel handhavingstrajecten er zijn opgestart, hoeveel boetes zijn uitgedeeld, hoeveel klachten er over particuliere verhuur binnen zijn gekomen bij de gemeente, op hoeveel daarvan actie is ondernomen door de gemeente en tot slot zouden wij graag willen zien hoe het beleid en de planning van de handhaving eruit gaat zien.’
Zaanstad zou een voorbeeld moeten nemen aan Barcelona, dat alle locaties, privaat en bedrijfsmatig, in beeld heeft gebracht en een uniek kenmerk heeft gegeven. Op die manier is de verhuur goed te volgen en te handhaven. ‘Wij denken dat dit voor Zaanstad een uitstekend middel is om ook toe te gaan passen en zodoende te bewerkstelligen dat de gemeente dit werkveld beter onder controle krijgt.’ Vedr wordt de suggestie gedaan om kinderen tot zes jaar vrij te stellen van de toeristentaks.
Kostenverrekening
‘De gemeente neemt op geen enkele wijze haar verantwoordelijkheid in de besteding van de inkomsten toeristenbelasting. Graag zien wij welke uitgaven de gemeente doet om het toeristische beleid en de daarbij behorende voorzieningen op orde te krijgen en te houden om de doelstelling van meer toeristen te halen, denk hierbij aan bewegwijzering, toiletvoorzieningen, promotie, parkeervoorzieningen, bereikbaarheid etcetera.’ En nóg zijn de pijlen niet allemaal verschoten: ‘De inning van de toeristenbelasting kost de ondernemer personeelsinzet, softwarematige aanpassingen, kosten van commissies van creditcards, administratieve rompslomp en dergelijke. Graag willen wij met u een percentage afspreken welke de logiesverstrekkers in mindering kunnen brengen op de afdracht toeristenbelasting. We hopen serieus hierover een afspraak te kunnen maken. Het alternatief voor ons is dat wij de logiesverstrekkers zullen adviseren vijf procent in mindering te gaan brengen.’
