Zaanstad krijgt mogelijk een eigen Zaanse Oceaan tijdens Sail 2020, een evenemententerrein dat vanaf het centrum van Zaandam tot en met het Noordzeekanaal loopt. De stad kan daarmee een volwaardig onderdeel van het nautische evenement worden dat volgend jaar voor de tiendee keer plaatsvindt.
Sail 2020 kent zes evenemententerreinen, ‘oceanen’ genoemd die allemaal een eigen kleur hebben. Zaanstad krijgt geel en in het gebied zou een nautisch decor met onder andere minstens twee tall ships en varend erfgoed dat symbool staat voor 370 jaar scheepvaart een plek kunnen krijgen. Het college heeft de raad hierover een brief gestuurd. Het zijn de raadsleden die de gemeentelijke schatkist ervoor moeten ontsluiten.
‘Scheepvaart en scheepsbouw zijn al eeuwenlang verbonden met de Zaanstreek,’ zegt wethouder Sanna Munnikendam van Cultuur erover in een persbericht. ‘Met een Zaanse oceaan, met activiteiten vanaf de sluizen en de Burcht tot en met het Hembrugterrein en de Achtersluispolder kunnen we een bijzonder Zaans evenement neerzetten waar duizenden Zaankanters van kunnen genieten en trots op kunnen zijn. Bovendien laten we onze stad en de Zaan tegelijkertijd aan heel Nederland zien. Dit is een kans die we moeten grijpen.’
In de Voorzaan, het gebied rond de Sluis, kan het Zaandam van rond 1650 opnieuw tot leven komen met oude vissersambachten zoals zeilenmakers, touwslagers en houtsnijwerkers. Ook is het plan dat er iedere dag een theaterstuk opgevoerd wordt en er iedere avond walvisvaarders binnenvaren. De Voorzaan richting het Noordzeekanaal wordt gebruikt om 1650 met 2020 te verbinden. Varend erfgoed dat in de afgelopen 370 jaar is gebouwd en gebruikt geeft hier een impressie van. Als er een go van de raad komt worden de details nader uitgewerkt.
Opbrengst groter dan investering
De totale kosten van Sail Amsterdam 2020 bedragen zo’n 20 miljoen euro en om het Zaanse aspect toe te voegen is een gemeentelijke bijdrage van twee ton nodig. Daarnaast moet nog 100.000 euro worden gereserveerd voor veiligheidsmaatregelen met betrekking tot de Sail in en Sail Out. Die laatste kosten draagt Zaanstad altijd, ook als er geen extra programmering in de stad plaatsvindt. Naast de gemeentelijke bijdrage zullen ook sponsors geworven worden. De economische en maatschappelijke baten, zoals onder andere extra hotelovernachtingen en horecabestedingen, zullen veel hoger liggen dan het te investeren bedrag, zo is de verwachting. Amsterdam heeft becijferd dat er sprake is van ‘een minimale multiplier van 5,5’. Voor Zaanstad zou dat betekenen dat een opbrengst tussen de negen ton en anderhalf miljoen realistisch is.
Lokale elementen
Het Zaanse Sail-programma bevat een aantal lokale elementen. Het activiteitenprogramma is gebaseerd op twee verhaallijnen: het roemruchte nautische verleden van de Zaanstreek en de hedendaagse rol van de streek in de nautische wereld en de invloed daarvan op de Zaanse industrie van nu. De scheepsbouw heeft vooral in de zeventiende eeuw een centrale plaats in de Zaanse economie ingenomen. Rond 1650 was die uitgegroeid tot een internationaal befaamde tak van nijverheid. Er werden zowel binnen- en vissersschepen als zeeschepen gebouwd zoals fluiten, galjoten, pinassen en smakschepen. Er waren tijdens die hoogtijdagen vermoedelijk 40 tot 50 werven in bedrijf. De capaciteit van de Zaanse scheepsbouw wordt voor de tweede helft van de zeventiende eeuw geschat op 120 tot 150 schepen per jaar.
