Komend voorjaar loopt de Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek – kortweg Rotterdamwet – af in Poelenburg en Peldersveld en de gemeenteraad moet beslissen of er in Den Haag om een verlenging zal worden gevraagd. De vraag is dan of de wet een verbetering teweeg heeft gebracht in de twee wijken. Het antwoord vinden is lastig.
De Rotterdamwet is sinds juli 2018 van kracht in Poelenburg en Peldersveld met als doel er de leefbaarheid en de veiligheid te verbeteren door de gemiddelde sociaaleconomische status van de bewoners op te krikken. Er gelden (tijdelijk) afwijkende voorrangregels voor potentiële bewoners van sociale huurwoningen: mensen die werkzaam zijn in niet-commerciële sectoren zoals de zorg en het onderwijs komen het eerst aan de beurt. Evaluaties in andere plaatsen geven geen eenduidig uitsluitsel over de effecten hiervan.
Achteruitgang
Door het uitsluiten van bijvoorbeeld bijstandsgerechtigden voor vrijkomende sociale huurwoningen in een wijk daalt weliswaar het percentage bewoners met een zeer laag inkomen, maar heeft dat ook zichtbare of meetbare gevolgen voor de leefbaarheid? Onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam constateerden geen vooruitgang en in sommige gevallen een achteruitgang van de leefbaarheid en de veiligheid.
Ook in Zaanstad geldt dat er allerlei verbeterinitiatieven tegelijkertijd aan de gang zijn, wat het lastig maakt om positieve effecten terug te voeren op de Rotterdamwet. Daarnaast worden ze in veel gevallen pas op de langere termijn zichtbaar. En ook zijn er niet altijd voldoende gegevens beschikbaar om goede vergelijkingen te kunnen maken tussen voor en na. De gemeente gaat proberen voor Poelenburg en Peldersveld antwoorden te vinden op basis van een combinatie van kwantitatief en kwalitatief onderzoek.
Waterbedeffect
Daarbij wordt ook aandacht besteed aan een mogelijk waterbedeffect in de omliggende wijken Zaandam Zuid, de Rosmolenwijk en de Kogerveldwijk. Harde data – zoals op basis van welke voorrangsregels woningen zijn toegewezen, de ontwikkeling van het aantal misdrijven en het percentage bewoners met een startkwalificatie – en de resultaten van enquêts onder wijkmanagers, wijkteams, wijkagenten, woningcorporaties en andere professionals moeten inzicht geven in de ontwikkelingen in de afgelopen jaren. Een combinatie dus van feiten en beleving.
