Woonfraude gaat in Zaanstad bestuurlijke boetes opleveren tussen 435 en 21.750 euro. Het gaat dan om illegale huur en onderverhuur, woningsplitsing en de kamergewijze verhuur van woningen zonder daarvoir een vergunning te hebben en toeristische verhuur onder de radar, dus zonder belasting te betalen over de inkomsten.
Woonfraude vormt in veel gemeenten een toenemend probleem, en ook in Zaanstad. Dat heeft ongewenste neveneffecten, zoals wanhopige woningzoekenden die woekerprijzen betalen voor kleine verwaarloosde kamertjes en een toenemende verloedering van de woonomgeving en woningen omdat huurders zich op geen enkele wijze betrokken voelen bij hun woonruimte en buurt. Er zijn nu beleidsregels opgesteld voor een eenduidige werkwijze bij het opleggen van een bestuurlijke boete voor woonfraude, al dan niet in combinatie met andere handhavingsinstrumenten zoals een last onder dwangsom.
Toegevoegde waarde
De bestuurlijke boete heeft volgens het college een toegevoegde waarde bij de bestrijding van woonfraude, omdat die direct aan de overtreder kan worden opgelegd op het moment dat de overtreding wordt geconstateerd. Dat maakt een lik-op-stukbeleid mogelijk. Daarnaast zijn de boetes dermate hoog dat er ook een afschrikwekkende werking vanuit gaat. Een bestuurlijke boete is een bestraffende sanctie en verschilt daarin wezenlijk van de last onder dwangsom: dat is een stok achter de deur in het geval een overtreder niet rap een einde maakt aan een illegale situatie. Dan volgt de verbeurdverklaring van de dwangsom en pas dan is hij of zij financieel het haasje.
Vanaf 1 oktober
Een bestuurlijke boete moet meteen na de ontdekking van een overtreding betaald worden, ook als de overtreding al ongedaan is gemaakt. De bestuurlijke boete en de last onder dwangsom kunnen naast elkaar worden opgelegd en kunnen elkaar aanvullen, bijvoorbeeld in het geval dat een bestuurlijke boete alléén er niet toe leidt dat de overtreder de zaak rechtzet. Voor overtredingen van de Huisvestingsverordening geldt de bestuurlijke boete nu al; voor de nieuwe onderwerpen woningsplitsing, kamergewijze verhuur en toeristische verhuur worden na een overgangsperiode vanaf 1 oktober bestuurlijke boetes opgelegd.
Uitzonderingen
Uitzondering hierop zijn twee verboden die betrekking hebben op toeristische verhuur. Het gaat om het verbod ‘publiceren zonder registratienummer’ en het verbod op ‘publiceren voor dienstverlener indien in kennis gesteld over verhuur woonruimte meer dan 30 nachten’. Voor deze verboden geldt dat de mogelijkheid om een bestuurlijke boete op te leggen pas ingaat als alle onderdelen van de nieuwe Wet toeristische verhuur van woonruimte in werking zijn getreden. Het gaat dan over op te leggen verplichtingen aan platforms zoals Aurbnb waar toeristische verhuur van woonruimte wordt aangeboden.
Het is beleid in Zaanstad om meldingen van overtredingen van de huisvestingregelgeving altijd in behandeling te nemen, schrijft het college. Een bestuurlijke boete kan zonder tussenkomst van een rechter aan een overtreder worden opgelegd. Dat betekent dat toezichthouders van de gemeente de overtreding constateren en dat het college de boete oplegt. De bezwaar- en beroepsprocedure is gelijk aan de normale overheidsbesluiten zoals geregeld in de Algemene wet bestuursrecht. In dergelijke gevallen zal de rechter ‘indringend’ toetsen op evenredigheid: de sanctie moet zijn afgestemd op de ernst van de gedraging.
Strengste toetsing
Naast de hoogte van de boete toetst de rechter ook het bewijs. Een ander bijzonder aspect van de rol van de rechter is dat die bij de vernietiging van een boetebesluit de zaak zoveel mogelijk zelf afdoet. Indien de rechter constateert dat de hoogte van een bestuurlijke boete onevenredig hoog is, kan hij zelf een lagere boete opleggen. En hoe hoger de boete, des te uitgebreider de procedure. Vanaf 340 euro geldt de meest strenge toetsing, en dat is in Zaanstad wat woonfraude betreft dus in alle gevallen.
‘Gezien de druk op de Zaanse woningmarkt en ter bestrijding van woonfraude vinden wij naleving van de Huisvestingsregelgeving zeer belangrijk. Wij willen met het opleggen van een bestuurlijke boete dan ook een krachtig signaal afgeven en zijn van mening dat de hoogte van de boete recht doet aan de noodzaak en ernst om deze overtredingen te voorkomen of te beperken. Het verkrijgen van inkomsten is voor de gemeente Zaanstad uitdrukkelijk geen doel van het opleggen van de bestuurlijke boete,’ aldus het college in haar onderbouwing van de hoogte van de boetes.
