Het college zegde een jaar geleden toe om met een plan van aanpak te komen voor een ander maaibeleid met de bedoeling de biodiversiteit te bevorderen. Er is nu een overzicht naar de raad gestuurd met verschillende initiatieven die inmiddels zijn genomen.
Zo zijn er natuurvriendelijke bermen en oevers aangelegd en bij herinrichtingsprojecten in de openbare ruimte wordt gekeken of er minder verhard hoeft te worden. Aan de slootkanten wordt mindergemaaid op plekken waar watergebonden planten groeien en ook langs bos- en struikachtige beplantingen in vooral parken blijft het gras langer staan, om een voedselrijke en veilige zone voor dieren te behouden. Ook zijn er op diverse plekken ecologische oevers gerealiseerd, zoals aan het Westerwindpad.
Dit jaar moet een nieuw maaibeleid vorm krijgen. Door alleen maar minder te maaien is er niet automatisch sprake van een toename van de biodiversiteit, aldus het college. Door minder te maaien wordt alleen het gras langer en worden andere soorten verdrongen. ‘Dat is niet wat we willen bereiken. Waar we met ons maaibeleid naar toe willen is dat er een soortenrijke vegetatie ontstaat. En met name andere planten dan de grassen zorgen ervoor dat ook het insectenleven er een groot voordeel van heeft.’
Vaker maaien goedkoper
Ook wil het college ruimte geven aan bijzondere vegetaties, zoals dat nu al gebeurt met het blauwgrasland in het Jagersveld. Grasvelden hebben verschillende functies: om te voetballen, als ligweide in de recreatiegebieden en als hondenuitrenplek. Het is daarom niet mogelijk om overal het onderhoud van gras te verminderen. Daarnaast bestaat er een volgens het dagelijks bestuur een ‘hardnekkig misverstand’ dat minder maaien goedkoper zou zijn. Het omgekeerde is waar: ‘Bij één of twee keer maaien moet het gemaaide gras opgeruimd worden en weggebracht worden naar een composteringsbedrijf. Hierdoor zijn de kosten voor een meer natuurlijker maaibeleid hoger dan wekelijks maaien.’ Allemaal redenen om niet overhaast een ander maaibeleid in te voeren, zo wordt de raad voorgehouden.
Tiny Forests
Andere zaken zijn al wel gerealiseerd. Na de eerste twee Tiny Forests aan de Twiskeweg zijn er in samenwerking met het Instituut voor Natuur- en Milieueducatie inmiddels ook twee van deze bosjes op schoolpleinen aangelegd. Dit jaar worden nog twee pleinen van basisscholen op deze manier vergroend. Het IVN verzorgt een educatief biologielesstof gericht op de monitoring van deze bosjes; Op diverse plaatsen zijn voor vlinders en bijen bollen geplant in de grasbermen. Deze bermen worden vanaf juni pas gemaaid. Aan de Zuidervaart, de Veldbloemweg, de Zwanenbloemkade en in het Burgemeester In ’t Veldpark zijn bloemenlinten aangebracht die pas medio november gemaaid worden. Verder wordt tijdens het maaien rekening gehouden met bijvoorbeeld pinksterbloemen en orchideeën naast de slootkanten.
Bij-vriendelijke gemeente
Zaanstad is in 2018 door de landelijke organisatie Nederland Zoemt erkend als bij-vriendelijke gemeente, mede op grond van het maaibeleid. In 2019 is gestart met het parkenplan. Alle parken in de gemeente worden geïnventariseerd en het beheer en onderhoud wordt geoptimaliseerd. Voor het Jagersveld is een beheerplan opgesteld dat zorgt voor een betere aansluiting van het onderhoud op de natuur- en recreatieve waarden van dit gebied. Andere initiatieven zijn:
- De gemeente is lid van de stichting Steenbreek. De actie is gericht op particulieren door hen te stimuleren hun stadstuin te vergroenen en zo mogelijk een geveltuin aan te leggen. Daarmee wordt iets gedaan voor een verbeterde regenwateropvang en worden tuinen ook een plek om te foerageren en een rustplaats voor insecten en vogels.
- In het bosgebied van het Hembrugterrein zijn bodemsaneringen uitgevoerd. De gemeente werkt nu samen met het Rijksvastgoedbedrijf aan natuurherstel.
- Op het dak van wooncomplex de Pennemes is een daktuin aangelegd. Deze tuin draagt bij aan de biodiversiteit in een sterk verstedelijkte omgeving.
Inspirerend! Fraaie daktuin #verpleeghuis #pennemes #zaandam voor gezonde #leefomgeving, met inzet bewoners, vrijwilligers #rosmolenwijk en schoolkinderen pic.twitter.com/3FiYA6vlDY
— Mia Dieters (@MiaDieters) May 3, 2018
- De Zaanse woningbouwverenigingen stellen een soortmanagementplan op met een collectieve aanpak om een generieke ontheffing voor nieuwbouwplannen te verkrijgen in het kader van Wet natuurbescherming. Een soortmanagementplan is een gebiedsgerichte aanpak die voorkomt dat voor ieder individueel project een natuuronderzoek nodig is. Het kan er tegelijkertijd voor zorgen dat de biodiversiteit behouden blijft en kan worden versterkt. Natuurinclusief bouwen is hierbij een middel. De gemeente is actief betrokken bij de ontwikkeling van dit plan.
- De volkstuinenverenigingen richten hun beleid vooral op chemievrije complexen in het belang van insecten en vogels.
- Projectontwikkelaars wordt gevraagd om bij de plannen die ze ontwikkelen ook natuurinclusieve maatregelen te nemen. De ontwikkelaar van bouwproject De Zaanse Helden investeert in klimaatmaatregelen en biodiversiteit.
