Zwerfafval in 2019. Wat deed de gemeente eraan?

Zaanstad ontving vorig jaar bijna 180.000 euro uit het Afvalfonds verpakkingen en diende aan het eind van het jaar de besteding van dat geld ter bestrijding van zwerfvuil te verantwoorden. Die verantwoording is inmiddels goedgekeurd. Gemeenten ontvangen een bedrag van 1,19 euro per inwoner. Dit werd er met het geld gedaan.

Sinds februari 2018 maakt Zaanstad deel uit van de Statiegeldalliantie, die zich tot doel heeft gesteld het statiegeldsysteem uit te breiden tot blikjes en alle grote en kleine pet-flessen. Voor de pet-flesjes zit dat nu in het vat . Daarnaast was de gemeente van september 2018 tot mei 2019 betrokken bij een pilot van Nederland Schoon om kleine plastic flessen in het zwerfafval te verminderen. Aan het einde van die pilot bleek de hoeveelheid zwerfafval in het Zaanse proefgebied niet te zijn af- maar zelfs toegenomen, inclusief het aantal flesjes. Dit bleek echter niet uit de door de gemeente uitgevoerde beeldkwaliteitsmetingen in dezelfde periode en in dezelfde gebieden. Dit kwam zoals nu blijkt door 'een verschil van ligging van de meetpunten'.

Vorig jaar werd tien keer een Opruimestafette gehouden met een harde kern van zo’n 25 tot 30 personen. 'De saamhorigheid binnen deze groep is groot. Per wijk sluiten bewoners aan, waarvan sommigen het afgelopen jaar deel zijn gaan uitmaken van de vaste groep. Het evenement wordt steeds beter bekend en de deelnemers hebben er veel plezier in,' aldus het college in een brief aan de raad. De estafette bestaat uit het schoonmaken van een buurt met een gezamenlijke broodmaaltijd tot besluit. Ook los van de estafette kwamen groepen burgers het afgelopen jaar echter regelmatig bij elkaar om hun eigen straat of buurt op te schonen. Waar nodig heeft de gemeente deze activiteiten ondersteund.

Blijk van waardering

De vrijwilligers krijgen regelmatig een kleine blijk van waardering zoals paaseitjes of een zakje biologisch bloemenzaad. Als tegemoetkoming voor het ingezamelde plastic en andere verpakkingen kunnen de schoonadoptanten een voorstel doen voor een maatschappelijke activiteit of een voorziening waarover in gezamenlijkheid wordt beslist. Verder is er in 2019 een rondleiding geweest bij afvalverwerkingsbedrijf GP Groot in Alkmaar. Opruimers worden vooral bewogen door intrinsieke motivatie, schrijft het college en sommigen gaan het liefst in anonimiteit hun gang. Een beloning wordt wel gewaardeerd, maar is niet de voornaamste reden om zich in te zetten voor een schone stad.

[embed][/embed]

Vorig jaar zijn inzamelmiddelen als grijpertjes, ringen en plastic zakken aangeschaft. Daar is veel vraag naar van bewoners, scholen en maatschappelijke instellingen. Verder zijn in 2019 de laatste ondergrondse restafvalcontainers voorzien van kleppen voor zwerfvuil. Dit jaar wordt geïnventariseerd of deze klepjes zodanig worden gebruikt dat afvalbakken in de directe omgeving van de restafvalcontainers kunnen worden verwijderd.

Schone winkelgebieden

In 2019 deed Zaanstad ook weer mee aan de verkiezing van het schoonste winkelgebied. Deze verkiezing richt zich op twee aspecten: het schoonste winkelgebied op zich en de gemeente met de schoonste winkelgebieden. Zaanstad scoorde in 2017 een eerste plek als gemeente met de schoonste winkelgebieden. Die eer ging in 2018 naar Maastricht. Zaanstad behaalde in 2018 de tiende plaats van de 31 deelnemers in de categorie grote gemeenten. In 2019 werd achter Ede de tweede plek behaald

met de winkelgebieden van Zaandam Centrum en de dorpscentra van Wormerveer, Assendelft, Koog aan de Zaan en Krommenie.

Sinds vorig jaar is het monitoren van zwerfafval verplicht gesteld om in aanmerking te komen voor een extra Rijksbijdrage. Zaanstad doet dat al sinds 2013. De gemeente is daarvoor ingedeeld in 600 meetpunten en de uitkomst levert de kwaliteitsniveaus A+, A, B, C of D op. A+ staat voor een heel goed onderhouden en nette openbare ruimte en niveau D voor een niet-acceptabe toestand. De resultaten worden verdeeld naar Inverdan, hotspots

met een extreem hoge vervuilingsgraad en de overige gebieden (woonwijken, parken en industriegebieden). Voor Inverdan gold ook in 2019 een hogere streefwaarde (A) dan voor de rest van Zaanstad: daar is de streefwaarde B/C.

In 2019 zijn de facetten van de beeldkwaliteit van de openbare ruimte als volgt beoordeeld:

• Grof zwerfafval – resultaten conform streefwaarde B, net als in 2018;
• Vullingsgraad afvalbakken – De resultaten zijn algemeen hoger dan de streefwaarde C, net als in 2018. Voor Inverdan is het behaalde kwaliteitsniveau B in plaats van A, omdat voor een aantal specifieke afvalbakken de vullingsgraden A+ en A niet zichtbaar zijn en in dat geval een score B wordt gegeven.
• Onkruid op verharding - De resultaten zijn voor Noord beter en voor elk ander gebied gelijk aan 2018. Bij onkruid verharding wordt op niveau A gescoord, terwijl de streefwaarde C is.
• Onkruid in groen - De resultaten zijn voor Zaanstad Noord en Inverdan beter en voor de hotspots minder dan in 2018. Het streefniveau C wordt overal gehaald.
• Natuurlijk afval (blad) - De resultaten zijn voor Zaanstad Noord verbeterd en voor elk ander gebied gelijk aan 2018. Het niveau (A) ligt hoger dan het streefniveau (B).
• Maaien en lengte gazon - De resultaten zijn voor Zaanstad Midden en Zuid minder geworden en voor elk ander gebied gelijk aan 2018. Het resultaat voldoet aan het streefniveau B. In het algemeen wordt hoger gescoord dan de streefwaarde.