Manifest voor onmiddellijke stopzetting 'mislukte' wietproef

Een 'groep betrokkken bewoners en ondernemers' heeft alle gemeenten die deelnemen aan de wietproef - en dus ook Zaanstad - een manifest gestuurd met de oproep het experiment onmiddellijk te staken. Dat is volgens de afzenders niet alleen mislukt, maar uitgelopen op een drama.

De proef 'beloofde regulering en veiligheid, maar heeft geleid tot meer straatcriminaliteit, een explosie van illegale handel, misleiding van gebruikers, belangenverstrengeling en ernstige overlast voor bewoners,' aldus hun geschrift. 'De introductie van nederhasj – een nieuw, onbewezen product gemaakt van hennepafval – markeert het dieptepunt van dit beleid. Gebruikers worden misleid, de volksgezondheid wordt in gevaar gebracht, en de overheid faciliteert een illegale markt in plaats van die te bestrijden.'

Online handel

In Zaanstad zijn de drie coffeeshops die (verplicht) meedoen aan de wietproef sinds de start daarvan niet negatief in het nieuws geweest, maar de opstellers van het manifest zien een explosieve groei van illegale handel, straathandel en online handel die volgens hen rechtstreeks terug te voeren is op de proef met legaal geteelde en verkochte wiet. 'Via Telegram-groepen worden cannabis en harddrugs aan huis geleverd, zonder leeftijdscontrole of toezicht.' Dat gebeurt overigens ook via X.

'Het experiment dat bedoeld was om criminaliteit terug te dringen, heeft deze juist groter en gevaarlijker gemaakt,' stellen de tegenstanders van de voortzetting van de proef. Leveranciers zoals Cannadelaar en Fita hanteren volgens hen prijsafspraken en bevoordelen coffeeshops die mede-eigenaar zijn van teeltlocaties. 'Coffeeshophouders die zich onder de tafel hebben ingekocht bij leveranciers, bevoorraden zichzelf tegen kostprijs en concurreren collega’s kapot. Dit leidt tot kartelvorming, vriendjespolitiek en extreme belangenverstrengeling, allemaal gefaciliteerd door gemeenten en de Rijksoverheid.' Coffeeshophouders die misstanden aankaarten zouden hun gedoogverklaring  riskeren en onder druk worden gezet.

Parlementair onderzoek

De eisen van de schrijvers van het manifest zijn onder andere een openbaar onderzoek naar de besluitvorming rond de legalisatie van het product nederhasj en een parlementaire enquête naar 'de belangenverstrengeling tussen coffeeshophouders, leveranciers en gemeenten'. Een heroriëntatie van het beleid moet de focus leggen op 'volksgezondheid, leefbaarheid en criminaliteitsbestrijding in plaats van het in stand houden van een mislukt experiment'.