Amsterdam geeft inwoners ten onrechte de mogelijkheid gegeven om vrijstelling te vragen van het verbod om zonder vergunning een woning aan toeristen te verhuren. Deze vrijstelling is in strijd met de Huisvestingswet en dat betekent dat hij in Amsterdam niet meer geldt. Dit volgt uit een uitspraak van de Raad van State van vandaag. Het betekent ook dat voor de verhuur van een woning via Airbnb-altijd een vergunning vereist is en verhuurders die die niet hebben sowieso in overtreding zijn.
Volgens de Huisvestingswet is het verboden om door de gemeente aangewezen woonruimte ‘te onttrekken aan de woningvoorraad’. Dat wil volgens de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de RvS zeggen dat een woning niet mag worden verhuurd aan bijvoorbeeld toeristen, ook al is dat maar voor een korte periode. Amsterdam legde een inwoonster die in 2018 haar hele huis vijf dagen verhuurde aan Amerikaanse toeristen een boete van 6000 euro op omdat zij deze verhuur niet vooraf had gemeld bij de gemeente. In de Amsterdamse huisvestingsverordening staat dat inwoners de wettelijk verplichte vergunning niet hoeven aan te vragen als zij aan bepaalde voorwaarden voldoen. Zo moeten zij de verhuur van hun woning vooraf melden. Maar naar het oordeel van de Raad van State is de gemeente helemaal niet bevoegd om inwoners vrijstelling te verlenen van de wettelijke vergunningplicht. De mogelijkheid in de Amsterdamse huisvestingsverordening is daarom onverbindend verklaard.
De uitspraak betekent dat de verhuurster de boete van 6000 euro niet hoeft de betalen, hoewel zij de Huisvestingswet heeft overtreden. De gemeente Amsterdam heeft de boete namelijk op verkeerde gronden opgelegd. Voor Amsterdam en alle andere gemeenten met hetzelfde beleid betekent de uitspraak dat zij haar inwoners geen vrijstelling meer mag verlenen van het verbod om zonder vergunning hun woning aan toeristen te verhuren. Wel mag ze boetes blijven opleggen aan inwoners die zonder vergunning hun woning verhuren. Als de gemeente hiervoor aanvullende regels wil maken, door bijvoorbeeld te bepalen in welke gevallen zij wel en in welke gevallen zij geen boetes oplegt en hoe hoog die boetes zijn, dan zal de gemeente de gemeentelijke huisvestingsverordening moeten wijzigen en dan wel in lijn met de Huisvestingswet. Zaanstad heeft nog geen regels, maar werkt daar al een hele tijd aan. De uitspraak van de RvS geeft gemeenten als vergunningverstrekker een veel grotere invloed op het beperken van het aantal woningen dat uitsluitend voor de vakantieverhuur gebruikt wordt.
