Er kunnen nog steeds geen knopen doorgehakt worden over de toekomst van de Zeeheldenbuurt in Wormerveer, waar de 178 na-oorlogse eengezinswoningen kampen met acute funderingsproblemen en vervuilde grond. De 125 huurwoningen van Parteon en de 53 die inmiddels particulier bezit zijn nadat de corporatie ze tussen 2005 en 2015 afstootte kunnen in elk geval in de huidige staat niet veel langer mee. Daarvoor zijn de risico’s voor bewoners en passanten te groot en de ‘gedoogtermijn’ loopt op 1 januari 2021 af.
In november 2017 bleek dat de rijtjeshuizen uit de jaren 50 op te korte palen staan en dat de wapening van het beton niet deugt. Later kwam ook nog eens ernstige bodemvervuiling, om een aantal plekken inclusief asbest aan het licht. Om uit deze gecompliceerde situatie te komen besloten Parteon, de Bewonerscommissie (huur) en de Belangenvereniging (particulieren) met de gemeente samen een uitweg te zoeken. Op 17 december wordt nu een plan van aanpak aan de buurt gepresenteerd, maar uit een brief van het college aan de raad blijkt dat er nog steeds veel onzekerheden zijn. Voor de voorkeursvariant ‘ruilverkaveling’ – het geheel vernieuwen van de wijk – is de business case niet rond te krijgen.
Geen extra geld
In de afgelopen zes weken hebben is met de partners ‘een ultieme poging ingezet het verschil te verkleinen c.q. weg te werken via het aanboren van subsidiegelden,’ aldus de brief. Maar dat heeft nog niets opgeleverd. Het wordt na de lange periode van onzekerheid voor de bewoners echter wel tijd om een besluit te nemen, dus dan maar een minder wenselijke aanpak? ‘De opgave en de gecombineerde aanpak van funderingsproblematiek, bodemsanering en de bloksgewijze spikkeling van particulier eigendom en corporatiebezit maken de aanpak complex en is voor Zaanse begrippen de eerste in zijn soort,’ legt het college de dilemma’s uit. ‘De woningen zijn oud, funderingsherstel is een grote investering terwijl de kwaliteit van het casco van de woning laag blijft.’ Investeren in duurzaamheidsmaatregelen en het gasloos maken van de wijk hangen de bewoners ook nog boven het hoofd.
Vier scenario’s
Stedenbouwkundig bureau Inbo is in samenspraak met alle bewoners dit jaar aan de slag gegaan om te komen tot een gedragen stedenbouwkundig model. Dat is voor de zomervakantie gepresenteerd aan de bewoners van de Zeeheldenbuurt gepresenteerd en de afgelopen tijd zijn de vier onderzoekscenario’s nader onderzocht. Die mogelijkheden voor de huizen aan de Cor Bruijnweg, Jan van Riebeeckkade, Karel Doormanstraat, Piet Heinstraat, Van Diemenstraat en Van Heemskerckstraat zijn:
- Funderingsherstel en bodemsanering;
- Verkoop aan Parteon en de betreffende bewoner verhuist de wijk uit;
- Verkoop aan Parteon en terug kunnen huren;
- Ruilverkaveling met sloop en nieuwbouw.
Platform 31 is intensief betrokken bij het uitwerken van de op stadsvernieuwing gerichte aanpak (meer blok voor blok) van de eerste drie varianten. Wellicht komen er in 2020 roch nog subsidiemogelijkheden voor de ruilverkaveling, maar daar is vooralsnog geen concreet zicht op. Bij funderingsvernieuwing en bodemsanering zullen vooral de bestaande gemeentelijke instrumenten moeten worden ingezet, zoals het verstrekken van een lening via het landelijk Fonds Funderingsherstel of een aanpak via Duurzaam Funderingsherstel Zaanstad. In dit scenario wil Zaanstad helpen om de samenwerking en afstemming door Parteon en de eigenaren te bevorderen. Bij verkoop en huur komen de kosten van het aankopen van de particuliere woningen voor rekening van Parteon. Sloop en nieuwbouw vraagt een flinke investering van zowel Parteon als de particuliere eigenaren.
Gemeentelijke bijdrage
De gemeente onderzoekt nog of zij in het algemeen belang kan bijdragen aan de investeringen die noodzakelijk zijn voor ‘een veilige, leefbare en kwalitatievere Zeeheldenbuurt als geheel’. Voorwaarde daarbij is dat de regels voor staatssteun niet worden overtreden. Een mix van mitsen en maren dus, die op 17 december toch moeten leiden tot concrete mogelijkheden om aan de slag te gaan. Want dat rest nog slechts iets meer dan een jaar om de oplossing gerealiseerd te hebben. In de afgekeurde huizen mag vanaf die datum immers niet meer gewoond worden.
