Het college heeft een WerkWijzer in de openbare ruimte nabij kwetsbare panden vastgesteld. Een belangrijk onderdeel daarvan is een risicomatrix op basis waarvan eenduidig en objectief risicoprofielen aan panden worden gekoppeld bij grote werken in de directe omgeving. Bij het bepalen van het risico wordt rekening gehouden met de kwaliteit van de fundering van de woning en de zwaarte van de geplande werkzaamheden. Het risicoprofiel bepaalt de maatregelen die genomen moeten worden. Die kunnen variëren van uitgebreide voorlichting en begeleiding wanneer funderingsrisico’s aan de orde zijn tot uitstel van werkzaamheden of het afdwingen van funderingsherstel.
In Zaanstad staan zo’n 10.000 panden met een oude en kwetsbare fundering, waarvan er 8000 particulier bezit zijn. Werkzaamheden in en rond die woningen zijn dan risicovol. De vele ervaringen die er de afgelopen jaren mee zijn opgedaan hebben geleid tot een nieuwe gemeentelijke werkwijze. In 2008 verzakten gedurende de grondwatersanering van het gasfabriekterrein in Krommenie meerdere oude panden in de Wilhelminastraat. Deze calamiteit bracht het probleem onder de aandacht dat er in Zaanstad op grote schaal woningen zijn met funderingsproblemen.
Werk kan probleem verergeren
Werkzaamheden kunnen die nog verergeren. Sinds de alarmbel ging in de Wilhelminastraat worden voorafgaand aan werkzaamheden de risico’s geïnventariseerd en wanneer die groot zijn wordt een werkgroep opricht voor de verdere aanpak van dat project. Vanwege onbekendheid met het probleem werd met name ingezet op de werkvoorbereiding om risico’s uit te kunnen sluiten. Zo werd opdracht gegeven alle woningen in de omgeving van de werkzaamheden bouwtechnisch te schouwen en te meten. Deze werkwijze is echter arbeidsintensief en kostbaar, en daarnaast waren de adviezen slechts beperkt houdbaar en gingen ze veelal langs de pandeigenaren heen.
VBO Makelaar: Funderingsonderzoek moet veel uitgebreider, zeker nu risico op #verzakking is toegenomen https://t.co/uevyYBzwZi #fundering #woning pic.twitter.com/xmlUsDGUfg
— VBO (@VBOMakelaar) February 25, 2019
Bovendien is niet bereikt dat werkzaamheden bij risicowoningen altijd zorgvuldig uitgevoerd konden worden en bleef buiten beschouwing dat de verantwoordelijkheid voor een fundering die bestand is tegen enige invloeden van buiten bij de eigenaar ligt. De nieuwe werkwijze wordt nu om het deskundigenwerk vlak voor en tijdens de uitvoering van het werk te doen en niet langer al enkele jaren eerder. Er blijken weinig projecten te zijn met grote risico’s die maatwerk vragen en vooral projecten met medium risico’s, waarbij een gestandaardiseerde voorzichtige werkwijze meer voor de hand ligt.
Bij de nieuwe manier van werken hoort ook dat pandeigenaren worden geholpen om zelf meer verantwoordelijkheid te nemen in het onderzoeken van en nadenken over hun fundering in relatie tot werkzaamheden in de omgeving. In de WerkWijzer in de openbare ruimte nabij kwetsbare panden wordt beschreven hoe er binnen de gemeente en met pandeigenaren integraal samengewerkt wordt om te komen tot:
- Het verminderen van funderingsrisico’s door het tot stand brengen van het herstel van funderingen in slechte staat voordat werkzaamheden in de omgeving worden uitgevoerd;
- Het beperken van de kosten en het gerichter inzetten van middelen voor het beheersen van risico’s voor panden op een oude fundering bij de uitvoering van werkzaamheden.
Ook in de toekomst blijft de eigenaar verantwoordelijk voor de constructieve veiligheid en de bouwkundige staat van het eigen pand. De gemeente blijft onverminderd verantwoordelijk voor het in stand houden van de openbare ruimte en de riolering. Degene die de werkzaamheden uitvoert in de omgeving van panden is verantwoordelijk voor het zorgvuldig handelen om schade aan woningen te voorkomen. Nutsbedrijven, woningbouwcorporaties en ontwikkelaars moeten zelf hun verantwoordelijkheid nemen en de gemeente zal dergelijke partijen wijzen op het bestaan van de WerkWijzer, hoewel ze geen verplichting kan opleggen om hem ook te gebruiken.
