Er waren 500 handtekeningen nodig voor de eerste stap richting een referendum over het afsluiten van de Zaanse Schans en er waren 2300 inwoners die die stap zetten. Maar een raadsmeerderheid stak er gisteravond een stokje voor: er komt geen raadpleging van de bevolking. De organisatoren van het referendum - lees de ondernemers op de Schans - zouden het publiek bombarderen met foute informatie.
Hun leus 'Hou de Zaanse Schans open' schoot in eerste GroenLinks-raadslid Natascha Stroo in het verkeerde keelgat. Het plan is immers dat inwoners van Zaanstad en Wormerland gratis toegang blijven houden net als andere lokale doelgroepen die de entreeprijs van 17,50 euro per persoon zullen ontlopen. Hoewel er twijfels bestaan over de juridische houdbaarheid van deze uitzonderingen zagen uiteindelijk alleen de PVV, Lokaal Zaans, Denk, Democratisch Zaanstad en D66 een referendum wél zitten en daarmee is het initiatief een vroege dood gestorven. En is er groen licht voor een afgesloten erfgoeddorp.
De eerste vier fracties dienden daarop een kansloze motie van wantrouwen in tegen wethouder Wessel Breunesse, die als kwade genius wordt gezien. Immers, na vele jaren van verbale gevechten tussen doven en blinden op en over de Schans lag er enkele weken geleden opeens een van tevoren niet met de ondernemers besproken ingrijpend plan om een al dan niet fysiek hek om de Schans te zetten en entree te gaan heffen en dat plan is nu met een sneltreinvaart door de besluitvorming gejast. Wat overigens nog geenszins betekent van het plan ook werkelijkheid wordt.
Het gaat om een principebesluit dat vele haken en ogen kent. Veel raadsleden zitten ook nog vol vragen die in het vervolgstadium moeten worden beantwoord. En is dat niet door het gemeentebestuur dan wel door de rechter, want het afschieten van een referendum is hoogstwaarschijnlijk geen aanleiding voor de ondernemers op de Schans om de onttrekking aan de openbare ruimte welwillender te gaan bekijken. Voorlopig zal het wel onrustig blijven in Zaanstad, al lijkt de eerste horde voor een verdienmodel voor de toeristentrekker nu genomen.