De Zweedse meubelgigant die misschien wel en misschien niet naar Zaandam komt heeft in Brussel in een overleg met de International Transport Workers Federation laten weten de arbeidsomstandigheden van zijn chauffeurs te zullen verbeteren.
Volgens de vakbonden die zijn aangesloten bij de internationale koepelorganisatie van vrachtwagenchauffeurs, waaronder de ook bij het gesprek aanwezige FNV, heeft Ikea ‘laten zien de aanhoudende zorgen over de arbeidsomstandigheden serieus te nemen’. Vakbonden willen dat chauffeurs die voor de meubelketen werken arbeidscontracten krijgen in de landen waar ze feitelijk werken en niet in de landen waar ze in dienst zijn genomen.
Daarmee krijgen chauffeurs de bescherming en rechten die ze moeten hebben en worden ze niet langer ‘tegen elkaar uitgespeeld’, aldus de FNV. Ikea is volgens de bond de eerste retailer die publiekelijk kenbaar maakt zijn verantwoordelijkheid te nemen. FNV-bestuurder Edwin Atema sprak van ‘een eerste positieve stap’: ‘Ikea heeft heel lang ontkend wat chauffeurs allang wisten.’
Aangifte
De FNV deed eerder dit jaar aangifte tegen transporteur Samskip Van Dieren die voor Ikea rijdt, maar wees tegelijkertijd de retailer op zijn verantwoordelijkheid. De ‘uitbuiting’ van de chauffeurs zou volgens de bond voortkomen uit ‘doorgeslagen winstbejag’ van het bedrijf. Samskip Van Dieren uit Genemuiden wordt ervan beticht Oost-Europese chauffeurs uit te buiten, de rij- en rusttijdenwet te overtreden en zich daarnaast schuldig maken aan valsheid in geschrifte en discriminatie.
De betrokken truckers worden naar Nederland of Duitsland gehaald om daar weken- en soms maandenlang achter elkaar ritten te maken. Tussendoor worden ze verplicht om in de cabine van hun vrachtwagen te overnachten, stelt de bond. De chauffeurs zouden valse loonbrieven krijgen om in het buitenland te kunnen ‘bewijzen’ dat ze het lokale minimumloon verdienen. In werkelijkheid verdienen de chauffeurs een basisloon van 300 euro per maand.
Doordat Samskip Van Dieren en andere transporteurs op grote schaal gebruikmaken van Oost-Europese chauffeurs verdringen ze Nederlandse collega’s, stelt de FNV. Volgens de vakbond werkt Ikea daaraan mee door veel te lage prijzen te betalen voor het transport.
‘Angstcultuur’
Overigens heeft de bond niet alleen kritiek op dat onderdeel van het beleid. De werkdruk zou er ook te hoog zijn. Zo vindt de FNV het onbegrijpelijk dat mensen met een contract van bijvoorbeeld twintig uur, minstens zes dagen per week beschikbaar moeten zijn. Daarbij heeft de werknemer geen zekerheid van dagen of uren. ‘Ook daarin slaat Ikea door’, oordeelt de vakvereniging. Volgens een groep werknemers is er zelfs sprake van ‘een angstcultuur’, zo schreven zij in een brief aan oprichter Ingvar Kamprad. Per 1 oktober treedt bij het bedrijf een nieuwe CAO in werking.
