Zaanstad voert vanaf 2026 gefaseerd emissievrije zones in in de winkelgebieden van Zaandam, Wormerveer en Krommenie, maar een aantal gemeenten doet dat al komend jaar (zie de lijst hieronder). Reden voor het Centraal Bureau voor de Statistiek om uit te zoeken hoe het staat met de verspreiding van elektrische bestelbussen en vrachtwagens.
Op 1 januari 2024 stonden er in Nederland bijna 228.000 bestelauto’s geregistreerd met een emissieklasse van 4 of lager. Dit is bijna een kwart (23 procent) van alle bestelwagens. In een zogenoemde zero-emissiezone (ZE-zone) mag alleen met een vrijstelling of ontheffing nog voertuigen rijden op fossiele brandstoffen. Oldtimers (van 40 jaar of ouder) en rolstoeltoegankelijke voertuigen komen in elk geval in aanmerking voor een vrijstelling, maar gemeenten kunnen ook eigen uitzonderingen aanwijzen. In Zaanstad wordt bijvoorbeeld gedacht aan een vrijstelling voor marktkooplieden. . Emissieklassen geven de mate van luchtvervuiling weer: hoe hoger het cijfer, hoe schoner het voertuig.
Het aandeel bestelauto’s met een lage emissieklasse is de afgelopen jaren gestaag gedaald. In 2024 had minder dan een kwart van de bestelauto’s een emissielabel van 4 of lager (228.000) en in 2020 was dat nog 39 procent (363.000). In 2022 hadden ruim 166.000 bedrijven een bestelwagen in één van de laagste emissieklassen. Dat is 38 procent van de bedrijven met bestelauto’s, blijkt uit de laatste cijfers over bedrijven met bestelwagens uit 2022. Het ging dat jaar om 213.000 bestelwagens met een lage emissieklasse in eigendom van bedrijven. Omdat een steeds kleiner deel van de bestelauto’s een lage emissieklasse heeft, zal het percentage bedrijven inmiddels iets lager zijn. Het CBS heeft hier geen recentere cijfers over.
Bouw blijft achter
Van de bedrijven of overheden met een bestelauto in het openbaar bestuur (zoals gemeenten of de politie) en in de landbouw, bosbouw en visserij had rond de zes op de tien één of meer bestelauto’s met een lagere emissieklasse in 2022. In de bouwnijverheid zijn er iets meer dan drie op de tien bedrijven die per 1 januari 2025 door het ingaan van de ZE-zones geraakt kunnen worden. Dit is de bedrijfstak met het laagste aandeel bedrijven met deze schone bestelauto’s.
