Ondernemers zijn bezorgd over de invoering vanaf 2026 van zero-emissiezones in de winkelgebieden van Zaandam, Krommenie en Wormerveer. De grootste kopzorg is dat hun bedrijfsvoering in gevaar komt als er verplicht elektrische bussen en vrachtwagens moeten worden aangeschaft om er te mogen komen. Ook de huidige actieradius van de e-voertuigen wordt gezien als een obstakel.
Ondernemers vragen zich bovendien af of er straks wel genoeg laadpalen zijn die ook beschikbaar zijn op de tijdstippen dat ze die nodig hebben. En zijn de zones niet te groot – of juist te klein? Er rest op dit moment nog bijna twee jaar om alles uit te werken en om alle facetten in goede banen te leiden. Ondernemers met zorgen over hun financiële mogelijkheden om een nieuw voertuig aan te schaffen worden in contact gebracht met de ‘mobiliteitsmakelaar’ die Zaanstad speciaal hiervoor heeft aangetrokken.
Mobiliteitsmakelaar
‘Ondernemers profiteren bij de aanschaf van een elektrisch voertuig niet alleen van subsidies, maar ook van andere kostenbesparende aspecten waardoor over de jaren heen elektrisch rijden voordeliger is,’ schrijft het college aan de gemeenteraad.’Om ondernemers tegemoet te komen blijft de mobiliteitsmakelaar ook in het komende jaar beschikbaar voor gesprekken en advies.’ Hij kan ook in gesprek gaan om de daadwerkelijke gereden kilometers in kaart brengen en als er meer worden afgelegd dan de actieradius mogelijk maakt, zorgen voor tussendoor laden bij een snellaadstation.
Laadvisie
Wat betreft de vragen over laden is de gemeente van start gegaan met het ontwikkelen van een laadvisie, waarvoor ter ondersteuning een adviesbureau is ingehuurd. Dat bureau heeft dat al eerder voor andere gemeenten gedaan, met ook aandacht voor de netcongestie.’Voor het overgrote deel van ondernemers zal dit probleem niet gaan spelen, omdat op een normale aansluiting van 3x80A (ampère ongeveer tien bestelwagens, één tot vier bakwagens of één of twee trucks kunnen worden geladen,’ aldus de tussenrapportage aan de raad. Netcongestie speelt met name voor de zwaardere aansluitingen.
Landelijk ontheffingenbeleid
Dit jaar wordt het landelijke ontheffingenbeleid voor zero-emissiezones verwacht. Het wordt dan voor ondernemers duidelijker hoe ze een aanvraag voor een ontheffing (op basis van financiële draagkracht) kunnen indienen en welke documenten ze daarvoor nodig hebben. Tot die tijd werkt de gemeente samen in een landelijke werkgroep om het ontheffingenbeleid zo goed als mogelijk vorm te geven. Zodra het beleid is vastgesteld, wil de gemeente ondernemers helpen met het vinden van de juiste informatie om hun aanvraag te kunnen doen.
De zones zijn volgens het college zo uitgewerkt dat ze het grootste effect bereiken, ‘in combinatie met de meest efficiënte handhavingsstrategie´. ‘Belangrijk is om hierbij te melden dat er een voorstel is gedaan, zonder dat deze zones al helemaal vastliggen. Er is dus nog enige ruimte om met ondernemers hierover in gesprek te gaan en mocht blijken dat bepaalde onvoorziene effecten ertoe noodzaken de omvang van de zones aan te passen dan kan dit in principe nog. De invoering zal bovendien gefaseerd plaatsvinden waarbij leerervaringen in het ene gebied nog gebruikt kunnen worden in het andere.’
Het beleid is geen Zaans stokpaardje, benadrukt het college ook nog. Het is ontwikkeld in samenwerking met het Rijk en de gemeente is, vanaf de ondertekening van de Green deal Zero Emission Stadslogistiek in 2019, steeds betrokken geweest bij beleidsontwikkelingen. De gemeente heeft maar beperkt ruimte voor eigen invulling van het beleid. Dit draagt bij aan uniformiteit in de regels over het hele land, wat essentieel is om duidelijkheid te verschaffen aan ondernemers en een complexe lappendeken aan regels te voorkomen. Eigenlijk zijn alleen de omvang van de zone en de invoeringsdatum nog punten waarover de gemeente vrij kan besluiten.
Gemeentelijke ontheffingen
Daarnaast is de gemeente bevoegd om eventueel met gemeentelijke ontheffingen tijdelijk vrijstelling te geven, bijvoorbeeld aan specifieke voertuigen of een bepaalde groep ondernemers. Dit gaat om extra ontheffingen boven de al bestaande nationale vrijstellingen. Het gebruik van gemeentelijke ontheffingen wordt landelijk afgeraden omdat het de effectiviteit van de uitstootvrije zones vermindert.
Niet alleen lokaal
Samen met 28 andere gemeenten worden de zero-emmissiezones nu uitgewerkt en ingevoerd. Op deze manier kan er worden meegelift opde expertise en ervaring van andere gemeenten. Binnen de regio voeren naast Zaanstad ook Amsterdam, Haarlem, Hoorn en Schiphol uitstootvrije zones in. Omdat een groot deel van de Zaanse ondernemers dagelijks in Amsterdam komt om te werken, zullen zij ongeacht het Zaanse beleid al in 2025 hun vervoer moeten elektrificeren, tekent het college aan.
