College ziet wel wat in een jeugdverblijf voor moslimmeisjes in de Exter

De gemeente wil eraan meewerken dat het voormalige buurthuis de Exter aan het Sluispad in Zaandam Zuid wordt ingericht als een jeugdverblijf voor meisjes en jonge vrouwen. De Stichting Mizaan gaat dat runnen, net als het equivalent voor het andere geslacht aan de Oostzijde dat al enkele jaren bestaat.

De Stichting Islamitisch Centrum Nederland heeft in de zomer van 2016 de Exter gekocht. Mizaan wil er een verblijf van maken waar meisjes na schooltijd worden opgevangen en waar ze doordeweeks ook slapen. Om dat laatste mogelijk te maken moet het bestemmingsplan worden aangepast. Er wordt sinds afgelopen maart over gepraat.

Het college heeft een doorwrochte analyse losgelaten op de aanvraag, die niet alleen ingaat op aspecten van ruimtelijke ordening maar ook op maatschappelijke ontwikkelingen als de spanningen in de Turks-Nederlandse gemeenschap na de couppoging van de zomer van 2016, de plannen met Poelenburg en de ontwikkelingen in de Walvisvaardersbuurt.

Oostzijde

Aan de Oostzijde verblijven dagelijks 40 tieners en jonge mannen tussen twaalf en 21 jaar in het zogenoemde educatief centrum. Ze slapen er van zondag tot en met donderdag en soms ook in het weekend en volgen regulier onderwijs op de Zaanse scholen. Het jeugdverblijf voor meisjes aan het Sluispad zal op dezelfde wijze gaan functioneren.

Stichting Mizaan draait bijna volledig op vrijwilligers en financiert het jeugdverblijf zelf. De landelijke stichting Islamitisch Centrum Nederland beheert door het hele land vastgoed, dat is betaald via hypotheken.Op deze Haagse lijst uit 2014 ontbrak de vestiging op de Oostzijde in eerste instantie, maar werd later na ingrijpen van Zaanstad alsnog toegevoegd.

'Gastvrij en toegankelijk'

Mizaan wordt door de gemeente en andere bevraagde instellingen gezien als gastvrij en toegankelijk, maar ook als een organisatie die zelf geen contacten en verbinding opzoekt. Vanuit de scholen is er waardering voor de focus op ondersteuning en betrokkenheid bij het onderwijs van de leerlingen. De vrijwilligers hebben vaak zelf op Mizaan gezeten en zijn een rolmodel voor de nu aanwezige jongeren.

'Vermoeid op school'

Maar de scholen zijn ook kritisch. Uit een inventarisatie uit begin 2016 blijkt dat leerlingen vaak vermoeid zijn in de les. In enkele gevallen is er sprake van zorg van docenten over zeer vrome geloofsuitingen of sterke uitingen van Turks nationalisme, maar het is niet goed te bepalen in hoeverre dit te linken is aan Mizaan eb het verblijf aan de Oostzijde (in het pand op de foto hieronder). Afgesproken is al dat Centrum Jong met Mizaan en scholen in gesprek gaat en ondersteuning biedt om de jongeren frisser en alerter in de klas te krijgen.

De motieven van ouders om hun kind doordeweeks bij Mizaan onder te brengen sluiten aan op een in Rotterdam gehouden onderzoek: het vergroten van de onderwijskansen van de kinderen, het bieden van structuur, voorkomen dat ze het verkeerde pad kiezen en religieuze vorming. Uit het onderzoek blijkt dat het per ouder verschilt welke motivatie voor hen de belangrijkste is. Soms is het ook de jongere zelf die naar Mizaan wil.

Verder is het in Turkije vrij gebruikelijk om een kind in een een jeugdverblijf of moskee-internaat onder te brengen. In Mizaan verblijven ook jongens van wie beide ouders werken en die het belangrijk vinden dat hun kind goed opgevangen en opgevoed wordt.

Onrust in de Walvisvaardersbuurt

In de Walvisvaardersbuurt hebben zich het afgelopen jaar meerdere Turks-Nederlandse organisaties gevestigd en dat zorgt bij een deel van de bewoners voor onrust. Mizaan heeft al contact met omwonenden van de Exter gezocht met een uitnodiging om op bezoek te komen in de Oostzijde, maar daar hebben die geen gebruik van gemaakt.

Het college schrijft zich in haar brief aan de raad te realiseren dat er in de Zaanse samenleving verschillend wordt aangekeken tegen Mizaan. ‘Het gaat dan om zorgen als: is een jeugdverblijf nog wel van deze tijd? Welke rol speelt religie? Het is een vrij gesloten systeem, waarin oud-leerlingen weer begeleider worden. Is dat altijd het beste voor de ontwikkeling van jongeren? Ze zijn nogal op zichzelf gericht, wat dragen zij bij aan de buurt?’

Positieve geluiden

Aan de andere kant worden de positieve geluiden van jeugdverblijven belicht: ‘Het onderzoek in Rotterdam geeft aan dat dit kan bijdragen aan de integratie van de jongeren. Sleutelfiguren in het onderzoek geven aan dat de Nederlandse samenleving bij de jongeren op het jeugdverblijf veel meer binnenkomt dan in de thuissituatie. Wat de voertaal betreft, op Mizaan wordt als het om schoolzaken gaat altijd Nederlands gesproken; onderling spreken de jongeren zowel Turks als Nederlands met elkaar.’

Alles overziend is het college van mening dat er geen gronden zijn om niet mee te werken aan wens van Mizaan om een centrum voor meisjes op te zetten aan het Sluispad. Daar ziet het college wel graag meer interactie met de buurt en andere organisaties. Het vervolgtraject ziet er nu zo uit:

• Het vooroverleg wordt afgerond en Mizaan kan een aanvraag indienen voor een omgevingsvergunning,
• De besluitvorming over de afwijking van het bestemmingsplan wordt integraal afgewogen in de vergunningprocedure. Een Bibob onderzoek is onderdeel van deze procedure,
• Het college spreekt stichting Mizaan aan op haar verantwoordelijkheid voor goede samenwerking met maatschappelijke partners en verbinding met de Zaanse samenleving. Hiertoe zal een gezamenlijke agenda worden opgesteld met Mizaan, partners en gemeente,
• Er komt een bewonersbrief.