De vier onder-één-kap-arbeidershuisjes tegenover de nieuwbouw bij de Prins Bernhardbrug in Zaandam die al jaren in verval zijn zijn aangekocht door Stadsherstel Amsterdam. Woningcorporatie Parteon wilde er vanaf; nu worden ze gerestaureerd.
De pas kortgeleden als gemeentelijk monument aangewezen woningen krijgen hun oorspronkelijke gevel terug en worden aan de achterzijde vergroot. De houten huisjes op zijn gebouwd aan het einde van de negentiende eeuw en lagen in een klein wijkje dat Klein Rome werd genoemd en dat was gelegen was tussen de Westzijde en de gasfabriek die in 1859 gebouwd is. Vermoedelijk zijn ze gerealiseerd voor arbeiders van deze fabriek, die eind jaren 60 gesloopt is.
Eerder al kleinere woningen
Ze staan op wat oorspronkelijk een boomgaard was, maar de drie kavels waren in 1817 al bebouwd met kleinere woningen, die mogelijk ook aan elkaar geschakeld waren. Destijds werden ze bewoond door twee koperslagers, een smid alias knecht en een koopman. De erbarmelijke staat van onderhoud en de benodigde inspanningen en investeringen die nodig zijn om de huidige huisjes aan te passen aan de eisen van deze tijd waren reden voor Parteon om ze aan Stadsherstel te verkopen.
Meer Zaans eigendom
‘Juist door het bijzondere karakter van de woningen voelt Parteon zich verantwoordelijk voor het behoud ervan,’ schrijft de organisatie in de laatste nieuwsbrief. Eerder werd al intensief samengewerkt bij de redding van de Zaanse Schans. De organisatie die erfgoed en monumentenzorg als kerntaak heeft heeft bovendien een binding met Zaanstad en specifiek de Westzijde. Eerder al werd Stadsherstel daar eigenaar van de Bullekerk, het Calff-huis en het Geboortehuis dat naast de meest recente aankoop staat.
