Hoe meer oud papier en karton naar HVC gaat, des te beter dat is voor de gemeentelijke financiën en de hoogte van de Afvalstoffenheffing. Inwoners die hun zogenoemde OPK afstaan aan verenigingen of scholen steunen daarmee wel de organisatie die hen na aan het hart ligt, maar kunnen zichzelf ermee in de vingers snijden.
Dat blijkt uit een memo van wethouder Annette Baerveldt aan de raad naar aanleiding van vragen over de gegarandeerde inzamelvergoeding voor oud papier en karton die deel uitmaakt van de nieuwe dienstverleningsovereenkomst tussen Zaanstad en HVC. Volgens de afspraken in het nieuwe contract komen de volledige, concrete opbrengsten van alle afvalstromen – zoals papier – nu ten goede aan de gemeente, waar HVC voorheen een vast tarief per woonhuis betaalde. Nu wordt met Zaanstad afgerekend op grond van de werkelijk gemaakte kosten en de inkomsten uit de diverse stromen. Dit betekent dat hoe beter er gescheiden wordt, des te lager de kosten en des te hoger de opbrengst.
Scholen en verenigingen
In Zaanstad is het al lang praktijk dat OPK ingezameld word door scholen en verenigingen. Daarmee genereren die extra inkomsten buiten HVC om, omdat ze verkopen aan de hoogste bieder. Democratisch Zaanstad wil dat ook in de toekomst zo houden voor succesvolle inzamelaars. Maar dat betekent dus minder geld voor de gemeente, omdat het dan lijkt alsof er in Zaanstad minder papier en karton wordt opgehaald, terwijl in werkelijkheid die opbrengst – buiten het zicht van de gemeente en HVC – over meerdere partijen verdeeld wordt.
Achttien euro voor 1000 kilo
De gegarandeerde prijs voor OPK van achttien euro per ton die HVC betaalt ‘heeft geen relatie tot de marktprijs voor oud papier,’ schrijft Baerveldt. ‘Vaak zal de markt meer betalen, met aftrek voor de kosten voor de huur van inzamelmiddelen, maar soms zakt de marktprijs zodat het huren van containers bij marktpartijen niet opweegt tegen de opbrengsten,’ aldus de wethouder. Dit is anders bij de gegarandeerde prijs die HVC namens de gemeente betaalt; daarmee zijn de risico’s voor schommelingen in de markt zijn afgedekt. ‘De prijs van achttien euro per ton kan hoger worden vastgesteld, maar dan worden de baten uit het OPK voor de gemeente lager.’ En de afvalstoffenheffing wellicht hoger.
Risico’s voor gemeente
De risico’s van schommelende grondstofprijzen, stijgende kosten voor inzameling en dergelijke lagen voorheen bij HVC, maar nu zijn die overgeheveld naar de gemeente. ‘Het voordeel hiervan is dat de opbrengsten ook ten goede komen aan de gemeente: er is een reden om beter te scheiden. HVC is de gemeentelijke inzamelaar en met HVC kan de gemeente de opbrengsten van het OPK verrekenen, met willekeurige marktpartijen kan dat niet. Dit heeft invloed op de hoogte van de afvalstoffenheffing,’ aldus de uitleg.
Verzameling data
‘Daarnaast krijgt de gemeente via de rapportages van HVC inzicht in haar scheidingsresultaten van het OPK. Deze resultaten worden onder andere aangeleverd door de stichting Afvalfonds Verpakkingen (het Afvalfonds), die een monitoringsverplichting uitvoert voor de recyclingdoestellingen van de verpakkende industrie.’
