Denk-raadslid Sebnem Pancar ging er volledig van over de rooie, maar een raadsmeerderheid besloot deze week om geen zogenoemde verklaring van geen bedenkingen af te geven voor de bouw van een grotere Essalam Moskee aan de Madagaskar in Zaandam. Het was ook het startsein voor onvermijdelijk juridisch wapengekletter, tenzij op de valreep óf het moskeebestuur óf de buurt water bij de wijn doet.
En dat laatste is zeer onwaarschijnlijk. De moskee is gevestigd in een verouderd en te klein gebouw, maar wil volgens wethouder Wessel Breunesse ‘absoluut niet verhuizen’ naar een andere plek. De buurt is falikant tegen de voorgestelde en door het college goedgekeurde nieuwbouw op dezelfde locatie, uit vrees voor parkeer-, verkeers- en geluidsoverlast. Dat gebrek aan draagvlak was voor een meerderheid van de fracties de reden om voor het amendement te stemmen dat de afgifte van de gevraagde verklating tegenhield.
Onderzoeksrapport
Een amendement dat vergezeld ging van een onderzoeksrapport van het bureau Kubiek Ruimtelijke Plannen, dat de ruimtelijke onderbouwing van het collegevoorstel op verzoek van de politieke tegenstanders van het bouwplan nog eens tegen het licht hield. En tot een andere conclusie kwam. De vooraf meegegeven gewenste conclusie, brieste Pancar, tot verontwaardiging van haar collega’s. Zieltjes winnen voor de verkiezingen (in 2022, red.), was een andere beschuldiging die haar verontwaardigde reacties opleverde. Toch is het een vraag die zal blijven hangen: zou de raad ook zoveel moeite hebben gedaan om bezwaren uit een buurt te laten onderzoeken wanneer het niet om een moskee was gegaan maar om een school, een woontoren of een biomassacentrale?
Onbekend terrein
Het amendement werd aangenomen met de steun van de VVD, D66, Democratisch Zaanstad, Lokaal Zaans, de POV, SP, Partij voor de Dieren, het CDA en de PVV. Tegen het daarop gewijzigde raadsbesluit om géén verklaring van geen bedenkingen af te geven stemden de ChristenUnie, de PvdA, GroenLinks, Rosa en Denk. Het al jarenlang slepende traject voor nieuwbouw van de Essalam Moskee gaat hiermee dus een nieuwe fase in. Op onbekend terrein, want door de weigering van het afgeven van een verklaring van geen bezwaar moet ze dit besluit nu zelf onderbouwen met ruimtelijke argumenten die ook in een juridische procedure overeind blijven. En die weg is in Zaanstad nog niet eerder ingeslagen.
Groenstrook
Als vanuit participatie de argumenten van de buurt serieus genomen waren dan had er vast een ander raadsvoorstel gelegen, schreef de onderzoeker van Kubiek. Die constateerde onder meer dat de fors hogere en grotere moskee ’totaal anders beleefd’ zal worden dan het bescheiden huidige gebouw. ‘Ook de welstandscommissie heeft de vinger gelegd bij de combinatie van de omvang van het gebouw en de plek die hier niet voor geschikt is. Een groot gedeelte van een groenbestemming wordt opgeofferd voor bebouwing. Deze groenbestemming is onderdeel van een waardevolle afscherming tussen een hoofdweg en een woonwijk. En gemeentelijk eigendom. Het was niet voorzienbaar dat deze groenstrook ooit bebouwd zou worden, het zou logischer zijn geweest om bij vernieuwing van het naastgelegen gebouw de groenstrook door te trekken,’ aldus de onderzoeker.
Parkeren
Wat de verwachte parkeerdruk betreft, die werd opgelost door op hoogtijddagen de komende 20 jaar te parkeren bij de buren van de tafeltennis- en handboogschuttersverenigingen, was de onderzoeker eveneens kritisch. ‘De parkeernorm voor religie is 0,1 – 0,2, sterk afhankelijk van de regiofunctie. In dit geval zou het logisch zijn om in ieder geval minimaal 0,2 aan te houden,want de ervaring leert dat veel bezoekers met de auto komen. De praktijk heeft uitgewezen dat bij 190 bezoekers er zeker minimaal 38 parkeerplaatsen nodig zijn. Ook al voldoet de huidige situatie niet aan de normen, wil dit niet zeggen dat in dezelfde fout doorgegaan moet worden,’ staat in het rapport.
Hoe duurzaam?
‘Parkeren bij de buren is een oplossing, maar is dit een duurzame oplossing als het voor 20 jaar geregeld is? De gebouwen bij de buren zijn op leeftijd, hier zal een herontwikkeling gaan plaatsvinden op termijn. Wil de gemeente echt aan goede ruimtelijke ordening doen, dan zal een gezamenlijk plan met de buren (binnen de maatschappelijke bestemming) aan te bevelen zijn. Niet is aangetoond of de buren deze parkeerplaatsen echt ‘over hebben’ voor de langere termijn. Anders zouden ze beter overgenomen kunnen worden.’ Nu al kijken of een oplossing voor alle dilemma’s kan worden uitgewerkt door de terreinen van de moskee en die van de sportverenigingen als één geheel te bekijken zag een raadsmeerderheid niet zitten.
Afstand tussen bebouwing
Sowieso staan er – veel later dan de moskee gebouwde – woningen veel te dicht op het bestaande godshuis en blijft dat ook in de toekomst zo. De afstand tot woningen zou volgens de richtlijnen 30 meter moeten zijn, maar voor de meest nabijgelegen woning is dat nog geen tien meter. Waarmee zou zijn aangtoond dat er onvoldoende rekening is gehouden met goede ruimtelijke ordening en dat de belangen van de buren ernstig worden geschaad.
