Er waren in Zaanstad, Oostzaan en Wormerland op 1 januari dit jaar 28 ‘buitenslapers’: vijf vrouwen en 23 mannen die in het beste geval aangewezen zijn op onverwarmde accommodaties zoals bootjes, schuurtjes of een tent. Daarnaast waren er 30 vrouwen en 95 mannen zonder woonadres die nu eens hier en dan eens daar overnachten en soms bij niemand terechtkunnen en het dan ook in de buitenlucht moeten zien te rooien.
Het zijn de uitkomsten van een daklozentelling die de GGD Zaanstreek – Waterland heeft uitgevoerd op verzoek van Zaanstad. Die telling gaat over mensen die niet in de maatschappelijke opvang zitten. Afgelopen najaar kwam de gemeente nog met de volgende cijfers: 23 personen die zich op eigen initiatief bij opvang Zaanerf hadden gemeld, vier mensen die in beeld kwamen via de soepbus van het Leger des Heils, 24 mensen die via inloop bij Zaanerf bekend raakten zonder daar om opvang te vragen, 44 personen zijn geregistreerd zijn via de dak- en thuislozenuitkering en 50 jongeren onder de 23 die via het Jongerenloket of het straathoekwerk in de boeken terechtkwamen. Dat gaf een totaal van 145 dak- en thuisloze personen. De GGD kwam tot 153. Volgens het college is het verschil waarschijnlijk te verklaren uit een toename van het aantal dak- en thuislozen tussen oktober en december 2019.
Meer economische daklozen
De medewerkers van Zaanerf zien de afgelopen jaren een toename van de economische daklozen: mensen die op straat belanden na een scheiding of door financiële problemen. De laatste twee maanden is er ook een toename van jongeren die dakloos raken. Veel daklozen zijn afkomstig uit de Oostbloklanden. De huidige opvang is niet toereikend: bij Zaanerf staan momenteel tien mensen op de wachtlijst. Een deel van de 153 daklozen wil niet in een reguliere woning wonen, een ander deel is al dan niet met hulp van het wijkteam wel bezig met het regelen van onderdak. ‘De conclusie is dat er voor een grote groep opvang/huisvesting moet komen,’ schrijft het college in een brief aan de raad. In de meeste gevallen zal daarbij ook begeleiding noodzakelijk zijn. Om de instroom in de maatschappelijke opvang mogelijk te maken moeten daar echter ook mensen uitstromen.
Dakloosheid voorkomen
Om huurbetalingsachterstanden en in het uiterste geval woninguitzettingen te voorkomen heeft Zaanstad vorig jaar het convenant met de woningcorporaties vernieuwd. Daarin staat hoe de woningcorporaties en de Sociale Wijkteams handelen wanneer een huurachterstand geconstateerd wordt. Het doel daarvan is om inwoners snel passende ondersteuning te bieden bij het betalen van de huur en het inlopen van de achterstand, en om zo erger te voorkomen. Wanneer energieleveranciers een betalingsachterstand constateren wordt de Kredietbank ingelicht en wordt de inwoner verwezen naar de dienstverlening van de wijkteams. Met zorgverzekeraar Zilveren Kruis wordt gesproken over ‘gezamenlijke initiatieven op het snijvlak van gezondheid en armoede’. Medewerkers van de Parnassia Groep zijn een aantal uren in de week aanwezig bij de wijkteams ter ondersteuning van mensen met psychische problemen.
Plannen
Er wordt daarnaast gewerkt aan een opvang voor jonge dak- en thuislozen, waar elf mensen terecht zullen kunnen en aan een langdurige opvang voor personen met een veelvoid aan problemen. Daarvoor moeten er 24 plekken komen. Er bestaan al vijf overbruggingswoningen voor alleenstaande ouders met één of meer kinderen die dakloos dreigen te worden en er wordt onderzocht of dit aantal uitgebreid kan worden. Staatssecretaris Paul Blokhuis wil naar aanleiding van de landelijk snel groeiende schare mensen zonder dak boven het hoofd in gesprek met alle betrokken partijen.
