Vereniging De Zaansche Molen maakt zich zorgen over de komst van een Molenpark als onderdeel van nieuwbouwplan De Zaanse Helden, omdat hoge bomen ‘werkelijk desastreus’ zouden zijn voor de windvang van De Held Jozua. Het park is gepland aan de westkant van die molen, bij kinderboerderij De Veldmuis. Precies in de hoek waaruit het het vaakst waait. Bewoners voorzien daarnaast problemen met parkeren en de ontsluiting van Westerwatering.
Het 300 jaar oude Rijksmonument De Held Jozua is één van de vijf resterende paltrok-houtzaagmolens in ons land en inmiddels eigendom van projectontwikkelaar Impact Vastgoed. Het windonderzoek dat is gedaan im de molen als werkend monument te behouden is volgens de vereniging ’tamelijk eenzijdig’. ‘Het is duidelijk dat de hoek waar de woontorens gepland zijn niet meer gebruikt kan worden. Maar ovet een toenemend risico van valwinden, circulatie rond de gebouwen of een afvloeiing van de toestromende wind wordt niet gesproken. Dat is wat ons betreft een omissie in het onderzoek en zou beter onderzocht moeten worden,’ aldus een brief aan de gemeenteraad. Zoals het er nu voorstaat vrezen de molenkenners dat De Held Jozua geen waardige toekomst als houtzaagmolen gegund wordt, ook al vanwege bestaande bomen van vier tot vijf meter hoog die het functioneren in de weg staan.
Bewonersvereniging
De Belangenvereniging Westerwatering en Houtwerf onderschrijft de bezwaren van De Zaansche Molen wat betreft de bomen naast de Houtveldweg, waarvan een aantal de molenbiotoop in negatieve zin beïnvloedt. Het gaat dan vooral om de bomen die in de bocht van de Houtveldweg staan, vlakbij de molen. ‘De Zaansche Molen gaat dieper in op het ontbreken van goed onderzoek naar de biotoop. Ook wij vinden dat de biotoop zo optimaal mogelijk moet zijn, gelet op de nieuwe bouwontwikkelingen,’ aldus de bewonersvereniging in een zienswijze op het bestemmingsplan De Zaanse Helden. Een tweede punt van zorg is de parkeernorm van 0,75 parkeerplek per woning.
Losse verkoop plekken
‘In de toelichting wordt gesteld dat al met al de parkeergarage voldoende capaciteit heeft om de verwachte parkeervraag op te vangen, via ‘dynamische parkeerverwijzing’. Hoe dit wordt vormgegeven, is niet duidelijk. Wel is het ons duidelijk dat dit parkeerbeleid gevolgen heeft voor de overzijde van de Houtveldweg, onder andere de Kapelhof. Zeker nu ook Burano wordt gebouwd. De druk op bestaande parkeerplaatsen zal behoorlijk hoog worden. Bewoners uit die buurt hebben de Belangenvereniging gevraagd hun zorgen hierover te verwoorden. Gelet op de ongewenste ervaringen met de losse verkoop van parkeerplekken in Murano is het noodzakelijk om goede regelgeving hierover in de bouwvergunning op te nemen,’ aldus de zienswijze. ‘Het is bekend dat in Murano sommige bewoners meerdere parkeerplekken hebben opgekocht. Een ondernemer zou naar verluidt zelfs zo’n tien parkeerplekken in bezit hebben, volgens bewoners aldaar. Een dergelijke situatie mag niet ontstaan in De Zaanse Helden. Want dat maakt het allemaal nog complexer.’
Ontsluiting en busbrug
Tot slot wijzen de bewoners ook op ‘de gebrekkige ontsluiting van de wijk’. ‘We wijzen erop dat in de paragraaf over Verkeersaantrekkende werking de berekeningen van de verkeersbewegingen uitgaan van 24-uurs openstelling van de busbrug. Er is en wordt veel gebouwd in onze wijk, zie de afgeronde bouwprojecten zoals Murano en de Spoorstrip en de nieuwe plannen zoals Burano, De Zaanse Helden en de Tijdgeest. De drukte op de Houtveldweg wordt met de dag groter. Onze wijk wordt steeds bozer en ongeduldiger. De Zaanse Helden kan niet gestart worden zonder 24-uurs openstelling van de busbrug. Sterker nog; wij vinden dat die brug per direct volledig opengesteld moet worden.’
De Hollandsche Molen
Ook De Hollandsche Molen is in de pen geklommen ten behoeve van De Held Jozua. ‘In het ontwerp bestemmingsplan wordt erkend dat de windvang van molen De Held Jozua door de te realiseren bebouwing wordt aangetast. Daarover kan ons inziens ook geen misverstand bestaan. Deze verslechtering wordt echter als niet significant aangemerkt. Wij delen dit standpunt niet,’ schrijft die landelijke vereniging. De uitspraak van de Raad van State die de gemeente ter onderbouwing aanvoert is volgens De Hollandsche Molen verkeerd geïnterpreteerd: het minimum aantal draaiuren voor een levende houtzaagmolen is niet 30 uur per maand – of minimaal 60.000 omwentelingen – maar het aantal uren dat elke bevoegde vrijwillige molenaar in een maand tijd minimaal moet draaien.
Breder onderzoek
De huidige biotoop De Held Jozua is al matig en die wordt nog verder aangetast. ‘Wij realiseren ons terdege het belang van woningbouw in Zaanstad. Als men dat laat prevaleren, zou op z’n minst de volledige biotoop van de paltrokmolen in beeld moeten komen en zou men moeten nagaan of deze niet verbeterd kan worden uit andere windrichtingen ter compensatie van de verslechtering die ontstaat en erkend wordt bij realisatie van De Zaanse Helden. Het enige dat wij nu aantreffen in het ontwerp bestemmingsplan is de zinsnede ‘onderzocht (wordt, red.) of bomen langs de Houtveldweg verwijdert (sic) kunnen worden’,’ schampert De Hollandsche Molen.
Breed Zaans molenbeleid
‘Als landelijke molenorganisatie weet De Hollandsche Molen als geen ander dat Nederland hét molenland bij uitstek is. Binnen dat molenbestand vormen de Zaanse industriemolens een uitzonderlijk belangrijke groep. Goede bescherming van dit unieke industrieel erfgoed mag van een gemeente als Zaanstad gevraagd worden. Dat vraagt om visie, waarbij de plaats van de molens in de Zaanse maatschappij in al haar facetten noodzakelijk is. Hopelijk leidt deze zienswijze er ook toe dat een dergelijk breed Zaans molenbeleid van de grond komt. Indien nodig zijn wij beschikbaar om daarbij de helpende hand te bieden.’ Zestien andere zienswijzen op De Zaanse Helden zijn door de gemeente niet openbaar gemaakt omdat ze persoonlijke gegevens bevatten, die kennelijk niet konden worden weggelakt.
