De dag nadat Zaanstad kwam met een plan van aanpak van (seksuele) straatintimidatie is Rotterdam door de rechter teruggefloten omdat de manier waarop die gemeente straatintimidatie in de Algemene Plaatselijke Verordening heeft verboden niet rechtsgeldig is. Volgens het gerechtshof in Den Haag is het in strijd met de vrijheid van meningsuiting.
Het Hof oordeelde in de zaak van een man die eerder bij de rechtbank nog geldboetes kreeg opgelegd wegens het lastigvallen van acht vrouwen. Rotterdam stelde vorig jaar sissen, naroepen, achternalopen, om seks vragen en in het nauw drijven strafbaar in de APV, maar volgens de rechter in hoger beroep staat de Grondwet dat niet toe. Alleen door een gezamenlijk besluit van de Tweede en Eerste Kamer kan een beperking in de Grondwet worden aangebracht. Daarnaast vindt het hof dat het niet duidelijk is welk gedrag precies strafbaar is in de Rotterdamse APV-bepaling. Op grond van een door de PvdA, Rosa, Partij voor de Dieren, VVD en D66 ingediende motie over de aanpak van (seksuele) straatintimidatie ging ook Zaanstad aan de slag met een ‘sisverbod’ in de APV.
Wetboek van strafrecht
Alle in Rotterdam beschreven acties kunnen als zeer intimiderend worden ervaren en een grote impact hebben op het doen en laten van slachtoffers. Sommige vormen van straatintimidatie zijn strafbaar gesteld in het Wetboek van Strafrecht, bijvoorbeeld belediging of bedreiging, discriminatie, hinderlijk volgen, iemand belemmeren in zijn of haar vrijheid van beweging of het zich ongewenst opdringen aan een ander. Ook betasten (aanranding) is strafbaar. Het gaat hier in de meeste gevallen om zogenoemde klachtdelicten, waarbij het noodzakelijk is dat het slachtoffer hiervan aangifte doet voordat tot vervolging wordt overgegaan. In de APV kunnen geen aanvullende regels op de bepalingen van het Wetboek van Strafrecht voor de bescherming van slachtoffers worden opgenomen, concludeerde het college.
Openbare orde
Straatintimidatie kan wel verboden worden vanuit het oogpunt van openbare orde en het terugdringen van overlast. Vanuit dat motief is het volgende artikel opgenomen in de Zaanse APV: ‘Het is verboden op of aan de weg of in een voor publiek toegankelijk gebouw in groepsverband dan wel afzonderlijk, anderen uit te jouwen of met aanstootgevende taal, gebaren, geluiden of gedragingen lastig te vallen.’ Met dit artikel wordt beoogd verschillende vormen van straatintimidatie te verbieden. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om uitschelden of uitjouwen of met aanstootgevende taal, gebaren, geluiden of gedragingen lastigvallen. Deze vormen van straatintimidatie zijn met name hinderlijk voor de slachtoffers zelf, maar brengen eveneens gevoelens van onveiligheid voor omstanders met zich mee. Ook kan het ertoe leiden dat mensen hun gedrag aanpassen door bijvoorbeeld hun kledingstijl te wijzigen en de straat niet meer op te gaan. Zaanstad wil het met de desbetreffende bepaling ook mogelijk maken om op te treden tegen het uitjouwen of lastigvallen van opsporingsambtenaren. Er is tot dusver niet op dit artikel gehandhaafd, aldus het college – en het is dus afwachten of het standhoudt voor de rechter.
Rotterdamse bepaling over 'Straatintimidatie' niet rechtsgeldig. Meer info: https://t.co/fnZQDjDpGi
— Hof Den Haag (@HofDenHaag) December 19, 2019
Safe Streets
Op 25 november heeft burgemeester Jan Hamming de intentieverklaring van het project Safe Streets van de UN Women getekend. Daarmee belooft de gemeente om problemen rond de veiligheid van vrouwen en meisjes in de openbare ruimte aan te pakken. Uitvoering van het project Safe Streets houdt in dat de problematiek van straatintimidatie in kaart wordt gebracht door onder meer schouwen te houden en onveilige plekken in kaart te brengen. Op basis van deze en andere informatie wordt gekeken of deze locaties fysiek aangepast kunnen worden door bijvoorbeeld het snoeien van hoge struiken en het aanbrengen van (extra) verlichting.
Filmpje en flyer
Eind dit jaar is een voorlichtingscampagne gestart. Er is een flyer ontworpen met als doel bewustwording over straatintimidatie te creëren. Deze flyer wordt verspreid in het uitgaansgebied, bij ondernemers en op ander publieke plaatsen zoals het stadhuis. Er is ook een kort informatief filmpje gemaakt over straatintimidatie, waarbij een bestuurder en de politie aan het woord komen. Om verdere gegevens over straatintimidatie in de gemeente te verzamelen wordt alle inwoners gevraagd om melding te maken van incidenten. In de voorlichtingscampagne is aandacht voor meldingen via het e-mailadres [email protected].
