Zaanstad én de Rijksoverheid hebben te weinig gedaan met de resulaten van het onderzoek van de Onderzoeksraad voor Veiligheid naar het dodelijke ongeval op de Den Uylbrug in Zaandam. Drie jaar na de publicatie daarvan zijn de op afstand bediende bruggen nog steeds onvoldoende beveiligd: de maatregelen op de Den Uylbrug zijn toegepast ontbreken nog steeds op andere bruggen van de gemeente. Was dat voortvarender opgepakt dan had het ongeval van eind vorig jaar op de Prins Bernhardbrug waarschijnlijk voorkomen kunnen worden.
Naar aanleiding van het vandaag gepubliceerde rapport Veiligheid van op afstand bediende bruggen – Lessen uit het ongeval Prins Bernhardbrug Zaandam heeft minister van Infrastructuur & Waterstaat Cora van Nieuwenhuizen al aangekondigd te gaan verkennen welke mogelijkheden er zijn om de veiligheid van de beweegbare bruggen in Nederland te vergroten. De problematiek speelt namelijk overal. Eind november 2018 raakte een ouder echtpaar zwaargewond nadat de Prins Bernhardbrug in Zaandam open ging terwijl zij daarover heen liepen. Ze waren niet gezien door de brugwachter op diens camerabeelden in het Havenkantoor. Het dodelijke ongeval drie jaar eerder vertoont daar (te) grote gelijkenissen mee.
Urgentie verslapt
In het rapport over de Den Uylbrug deed de Onderzoeksraad aanbevelingen aan de gemeente en aan de minister van Infrastructuur & Waterstaat, maar die werden in Zaanstad alleen op die brug toegepast. Wel werden de veiligheidsrisico’s bij de bruggen in kaart gebracht. Hierbij werden 72 tekortkomingen gesignaleerd, maar kwamen er opnieuw geen algemene maatregelen. ‘Bij de gemeente Zaanstad is de urgentie om verbeteringen door te voeren om meerdere redenen verslapt’, wordt nu door de Onderzoeksraad geconstateerd. ‘Ook het in kaart brengen van de veiligheidsrisico’s verloor de prioriteit. Als de geïdentificeerde tekortkomingen direct waren opgepakt, was de kans op het maken van fouten in de brugbediening aanzienlijk verkleind.’
Politiek laat wakker
De Raad heeft ook nog een sneer voor de plaatselijke politiek, die er evenmin bovenop zat: ‘Pas na het ongeval op de Prins Bernhardbrug werden er in de gemeenteraad en het college van B & W kritische vragen gesteld over de voortgang van het verbetertraject en het uitblijven van maatregelen zoals het zichtbaar maken van het beweegbare deel van de brug.’ Elders ging het echter niet beter. Ongevallen met op afstand bediende bruggen zijn niet uniek voor Zaanstad. De Onderzoeksraad riep de minister daarom in 2016 op om te komen tot een landelijke standaard voor bruggen die op afstand worden bediend. Uniformiteit in onder andere de cameraopstelling en bedieningssystemen verkleinen de veiligheidsrisico’s bij het bedienen van bruggen op afstand.
Nieuwe kans
Die aanbeveling heeft enkel geleid tot meer kennisdeling binnen het platform – met een vrijblijvend karakter – Water ontmoet Water, ziet de Onderzoeksraad nu. Een uniform, landelijk kader voor de inrichting, gebruikseisen en bediening van bruggen op afstand ontbreekt nog steeds. ‘Met de uitkomsten van het onderzoek naar de Prins Bernhardbrug en het eerdere onderzoek naar de Den Uylbrug wordt de minister opnieuw een kans geboden om het op afstand bedienen van bruggen een extra veiligheidsimpuls te geven,’ aldus de raad en de minister heeft de handschoen inmiddels opgepakt. Er komt een verkenning naar de mogelijkheid om vanuit de Rijksoverheid de veiligheid van beweegbare bruggen te verbeteren.
‘De Onderzoeksraad interpreteert dit als een aankondiging om te komen tot een landelijke standaard voor de inrichting van op afstand bediende bruggen, inclusief de ondersteunende systemen. De Raad zal het initiatief van de minister en de daaruit voortkomende ontwikkelingen nauwgezet volgen,’ aldus een persbericht.
