De Rijksoverheid geeft Zaanstad een extraatje van in totaal 4,86 miljoen euro voor de bodemsanering van het 1,2 hectare grote terrein van Kan Palen en omgeving aan de Oostzijde in Zaandam, waar op termijn zo’n 150 woningen moeten komen. Daarover wordt al eindeloos gesproken, maar de ernstige verontreiniging door creosoot dat is gebruikt bij de verduurzaming van houten palen was tot nu toe een levensgrote belemmering.
De verontreiniging is de afgelopen decennia tegen hoge kosten beheerst door het verontreinigde grondwater op te pompen en schoon te maken, om zo een verdere verspreiding tegen te gaan. Nu is onlangs echter gebleken dat dit niet langer afdoende is. Van het door het Rijk beschikbaar gestelde bedrag is 980.000 euro bestemd voor de sanering van diffuus lood. De gemeente is eind 2015 gestart met het project Zaans lood om onder meer vervuilde particuliere tuinen op te schonen en om te voorkomen dat er opnieuw woningen worden gebouwd op met lood vervuilde grond.
Vooral kinderen kwetsbaar
Lood is een giftig metaal en kan vooral de gezondheid van kinderen maar ook die van volwassenen beïnvloeden. Vooral kinderen zijn er gevoelig voor. Blootstelling aan lood kan onder andere tot een lager IQ bij kinderen leiden. Sinds de start van het project ligt het percentage inwoners dat deelneemt aan de aangeboden grondonderzoeken op 57 procent. De mate van vervuiling verschilt per wijk, maar in ongeveer negen procent van de gevallen moet worden ingegrepen. De eerste saneringen zijn vorige zomer uitgevoerd.
De subsidieregeling Zaans lood voor particuliere woningeigenaren is in 2017 ingesteld en bedoeld voor mensen die buiten de risicogebieden met een planmatige aanpak wonen. De subsidieregeling is niet populair, schrijft het college aan de gemeenteraad, maar blijft voorlopig intact met een lager subsidieplafond.
Meer langlopende saneringen
Wat het terrein van Kan Palen en omgeving betreft wordt de loodsanering dus (deels) bekostigd door het Rijk. De rest van de kosten moeten worden betaald uit andere uitkeringen uit Den Haag, zoals de Decentrale Uitkering Bodem voor de periode 2016-2020 (9,33 miljoen euro). Ook andere langlopende saneringen zoals het voormalige Scado-terrein en dat van de gasfabriek in Krommenie en de bijkomende kosten moeten daaruit worden betaald.
De financiële uitgangspunten en risico’s voor de duurzame sanering van het terrein van Kan Palen en omgeving staan in een geheime raadsinformatiebrief uit 2017. Die informatie is geheim om te voorkomen dat bij een aanbesteding de bedrijven al rekening houden met het beschikbare bedrag.
