Door het industriële verleden van de Zaanstreek kan de bodem vervuild zijn geraakt met lood. De gemeente doet de komende vier jaar onderzoek in alle buurten om te controleren het zware metaal in de grond zit. Een filmpje geeft meer uitleg.
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) waarschuwde vorig jaar dat lood effect heeft op de ontwikkeling van de hersenen. Vooral bij jonge kinderen kan dit tot een verlies van enkele IQ-punten leiden. Het is niet aan te geven hoe groot het effect per individu is. Dat hangt onder meer af van de hoogte en de frequentie van de blootstelling aan lood.
Het is belangrijk dat op plaatsen waar kinderen in contact kunnen komen met bodemlood, gemeenten en bewoners maatregelen nemen. In wijken waar de bodem verontreinigd is met lood, kunnen kleine kinderen lood binnenkrijgen wanneer ze gronddeeltjes inslikken tijdens het spelen in de tuin of op kinderspeelplaatsen.
Handen wassen
Voor ouders is het relatief eenvoudig om de blootstelling aan lood bij hun kinderen te verminderen. Zo is het raadzaam om ze de handen te laten wassen na het buiten spelen en in huis regelmatig te stofzuigen. De gemeente kan speelplaatsen voorzien van een schone bovenlaag, (kunst)gras aanleggen en zandbakken vullen met schoon zand.
In mei van dit jaar liet het RIVM weten dat de inname van lood via voedsel mogelijk in sommige gevallen niet binnen de veilige marge ligt. Daar wordt ader onderzoek naar gedaan. Lood komt in voedsel terecht doordat planten en gewassen het uit de bodem opnemen of door toedoen van de mens. Lood kan bij een te hoge inname nadelige effecten hebben op de hersenontwikkeling, de nieren en de bloeddruk. Aangeraden wordt dan ook om groenten te kweken in bakken met schone teelaarde en om zelfgekweekte groeten en fruit goed te wassen voor consumptie.
Veel gebruikt
Lood is een metaal dat in het verleden veel gebruikt is in de woningbouw, in batterijen en accu’s, in verf en in legeringen. Inmiddels weten we dat zuigelingen die flessenvoeding krijgen dat is aangemaakt met water uit loden leidingen al snel een te grote hoeveelheid van het metaal binnen kunnen krijgen. In de meeste huizen zijn die leidingen inmiddels vervangen. En ook uit verf is de schadelijke stof inmiddels verdwenen, al zit hij nog wel in oude verflagen. Het lood komt vrij wanneer de verf afbladdert of wordt ingeademd tijdens afbraak- en renovatiewerken.
De gemeente Zaanstad heeft een digitaal bodemloket, waar op verschillende kaarten informatie te vinden is over de grond waarop woningen en bedrijven staan (het adres waarin u geïnteresseerd bent kunt u invullen in de rechterbovenhoek van de kaarten). Daar kunnen inwoners in elk geval te weten komen of de grond waarop zij leven ooit is onderzocht en in sommige gevallen ook extra informatie over aangetroffen vervuiling. De onderzoeksdossiers zelf zijn afgeschermd.
Subsidie onderzoek en sanering
De gemeente biedt huiseigenaren met een tuin die in met lood vervuilde delen van Zaanstad wonen (in de gebiedsdelen B1, B2 en B5, te vinden op de bodemkwaliteitskaart Zoneringen bovengrond in het Zaans Bodemloket) de mogelijkheid om te laten onderzoeken of daar lood in aanwezig is. Dit onderzoek wordt vergoed tot een maximum van 2000 euro. Wanneer er te veel lood in de bodem zit, is het mogelijk de tuin te laten saneren. De subsidie daarvoor geldt voor een tuin van maximaal 150 vierkante meter. Wie meer wil saneren, betaalt en regelt dit zelf.
Het saneren bestaat uit het aanbrengen van een aaneengesloten graslaag op een tien centimeter dikke laag schone grond op signaleringsdoek. Het saneren van de grond wordt geheel vergoed, met een maximum van 5350 euro. Daarnaast wordt maximaal 300 euro vergoed voor de aanschaf van planten. Dit jaar zit er 748.000 euro in de subsidiepot.
