Nu de sluiting van het Slotervaartziekenhuis aanstaande lijkt zal bij menigeen de vraag zijn opgekomen ‘hoe zit het eigenlijk met het Zaans Medisch Centrum?’ Het antwoord: niet best. In 2016 zakte het ZMC 43 plaatsen in de financiële stresstest van accountantsbureau BDO en kwam voor het eerst tussen de tien slechtst presterende ziekenhuizen terecht. De verbetering in 2017 was minimaal.
In 2017 scoorden veertien ziekenhuizen – acht grote, drie middelgrote en drie kleinere – een onvoldoende tegenover vijftien een jaar eerder. Twee ziekenhuizen hadden echter hun jaarstukken nog niet gedeponeerd, waardoor het aantal onvoldoendes nog kan oplopen. Negen ziekenhuizen, waaronder het ZMC, scoorden zowel in 2016 als 2017 een onvoldoende. Op de lijst met 64 ziekenhuizen staat het ZMC wat 2017 betreft op de 56e plek.
Het ZMC behoort tot de categorie middelgrote ziekenhuizen: instellingen met een opbrengst tussen 150 en 300 miljoen euro. De financiële stresstest ziekenhuizen van BDO is jaarlijks terugkerende thermometer die zichtbaar maakt of externe ontwikkelingen en interne aangelegenheden financieel goed gemanaged zijn. De conclusie van BDO over 2017 is dat financieel gezonde ziekenhuizen steeds beter presteren, maar dat de groep van veertien financieel steeds verder wegzakt en in de gevarenzone zit.
Technisch faillissement
‘Zeker als ze enkele jaren een onvoldoende scoren, lopen ze risico op een technisch failissement’, zegt Chris van den Haak van BDO in een toelichting. ‘Ze worden overeind gehouden door zorgverzekeraars en banken. In het normale bedrijfsleven waren ze al lang failliet gegaan.’
Het gemiddelde rapportcijfer in de ‘BDO-Benchmark ziekenhuizen 2018’ is gestegen van 7,1 in 2016 naar 7,2 in 2017 en de gemiddelde solvabiliteit kwam met 25,6 procent voor het eerst boven de magische grens van 25. Met 32 van 66 ziekenhuizen gaat het financieel steeds beter. Maar schijn bedriegt. Zorgwekkend is dat het rendement van ziekenhuizen al jaren een dalende lijn laat zien: van 2,7 procent in 2013 naar 1,2 procent vorig jaar. Bij kleinere en middelgrote ziekenhuizen was de daling van het gemiddelde resultaat respectievelijk acht en zestien procent.
BDO waarschuwt voor ‘een zorginfarct’ omdat het hoofdlijnenakkoord het rendement van ziekenhuizen verder onder druk zet. Doorgaan op de huidige weg zal volgens Van den Haak leiden tot ‘een explosie van wachtlijsten’.
Gevolgde methodiek
De rangschikking is gebaseerd op het gewogen gemiddelde van vijf algemeen aanvaarde kengetallen, die alle even zwaar meewegen. Dat zijn solvabiliteit (eigen vermogen/totaal vermogen), current ratio (vlottende activa/vlottende passiva), rendement (netto resultaat/totale opbrengsten), DSCR: Ebitda/(rente plus reguliere aflossing) en rentabiliteit (resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening/balanstotaal).
Per kengetal zijn maximaal twee punten te behalen. De maximale score is dus tien punten, de minimale nul. De score correspondeert op deze manier met een rapportcijfer. Ziekenhuizen scoren in de stresstest een voldoende bij een 6 of hoger.
