Tussen 2004 (het eerste volledige jaar met het vijfbanenstelsel) en 2016 is het aantal omwonenden van Schiphol dat veel last heeft van het vliegverkeer met rond 30 procent gestegen, aldus het Planbureau voor de Leefomgeving.
In de afgelopen week verschenen Monitor Infrastructuur en Ruimte (MIR) 2018 staat dat door woningbouw binnen de nieuwe regels daar nog eens 20 procent bijkomt (onder meer in Zaanstad) en dat ernstige slaapverstoring nu alweer boven het niveau van 2004 ligt. Deze ontwikkeling komt door een gecombineerd effect van een grotere geluidsbelasting en meer inwoners.
Vliegverkeer wordt sinds 2003 gereguleerd met het Luchthavenverkeerbesluit (waar en hoe mag er worden gevlogen en welke niveaus van geluidsbelasting zijn maximaal toelaatbaar) en het Luchthavenindelingsbesluit (in welke gebieden gelden welke beperkingen vanwege de geluidsbelasting en de veiligheid op de grond). en ten behoeve van de vliegveiligheid voor de luchtvaart. Het LVB is per 1 januari 2018 geactualiserd om onder voorwaarden het aantal bouwlocaties te kunnen uitbreiden.
Woningen jonger dan 2005 niet meegeteld
Bij het berekenen van de geluidsbelasting voor de omgeving door de luchtvaart worden de woningen die na 2005 zijn gebouwd buiten beschouwing gelaten, omdat is bepaald dat deze de luchtvaart niet mogen beperken. De cijfers geven aan dat de geluidshinder (bepaald over het etmaal) en de mate van slaapverstoring voor een belangrijk deel de ontwikkeling van het aantal vluchten op Schiphol volgen. Dit aantal neemt na een dip rond 2010 sindsdien weer toe.
In de monitor wordt toegegeven dat ernstige geluidshinder en slaapverstoring niet ophoudt buiten de vastgestelde geluidscontouren: ‘naar schatting 50 procent van het totale aantal mensen met ernstige hinder door het vliegverkeer woont buiten de 48 dB(A) Lden-contour’, werd in 2006 al vastgesteld. Actuelere gegevens daarover zijn niet beschikbaar.
De zogeheten handhavingspunten eind de luchthaven stelden in 2014, 2015 en 2016 overschrijdingen van grenswaarden voor geluidsbelasting vast. Die werden veroorzaakt doordat al wordt gevlogen volgens de regels van het nieuwe normen- en handhavingsstelsel van Schiphol, dat nog van kracht moet worden. Maar er wordt niet gehandhaafd.
Luchthavenindelingsbesluit
Nieuwbouw en het gebruik van gebouwen in de omgeving van Schiphol worden beperkt via het LIB. Rond Schiphol zijn contouren vastgesteld waarbinnen beperkingen gelden voor bijvoorbeeld woningbouw, vanwege geluidsbelasting of risico’s door de luchtvaart. Deze contouren zijn gebaseerd op geluidsniveaus en externe veiligheidsrisico’s en uitsluitend bedoeld om te voorkomen dat de aanwezigheid van mensen door wonen en werken te veel toeneemt in relatief zwaar belaste gebieden en om de veiligheid voor de luchtvaart te waarborgen. Deze contouren hebben dus uitsluitend een planologische functie.
In het beperkingengebied voor de externe veiligheid mogen geen nieuwe gebouwen worden gebouwd, met een uitzonderingsmogelijkheid voor kantoren en bedrijven met minder dan 22 werknemers per hectare en voor herstructurering van gebieden, mits die geen toename van het aantal werknemers met zich meebrengt. In het nog grotere beperkingengebied voor geluid mogen in beginsel geen nieuwe woningen worden gebouwd, al zijn hier onder voorwaarden kleinschalige uitzonderingen mogelijk.
Bouw onder voorwaarden
Het ruimste gebied, het 20 Ke-gebied, is een planologische zonering waar onder voorwaarden woningbouw mogelijk is. De belangrijkste voorwaarde is dat de ontwikkeling plaatsvindt binnen bestaand stedelijk gebied. De sloop van woningen binnen de daarvoor aangewezen gebieden kan wettelijk niet worden afgedwongen. Het tempo van slopen hangt af van het vrijwillige vertrek van bewoners. Tussen 2004 en 2015 is het aantal woningen in de sloopzones afgenomen van 114 naar vijftien.
Stagnerende groei
Verder blijkt uit de monitor dat luchtvaartmaatschappijen in 2017 vanaf Schiphol 326 rechtstreekse bestemmingen aanbodenm, waar dat er in 2002 nog 201 waren. Doordat Schiphol de grens van de capaciteit heeft bereikt, stagneert de groei nu en gaat Schiphol achterlopen op veel andere luchthavens. Frankfurt heeft de eerste plaats in directe connectiviteit overgenomen van Schiphol.
