De oude brandweerkazerne schuin tegenover het station in Wormerveer is aangewezen als gemeentelijk monument. Daardoor is het gevaar dat hij wordt gesloopt bij de ontwikkeling van het omringende terrein dat nu als parkeerplaats dienst doet van de baan.
De kazerne en de grond zijn eigendom van de gemeente Zaanstad, die het bezit te koop heeft gezet. De waarde van het gebouw is onderzocht op verzoek van de Historische Vereniging Wormerveer.
Voor de invulling van het terrein is een principeovereenkomst gesloten met een ontwikkelaar, zo laat het college weten. Die ontwikkeling hangt momenteel af van de noodzakelijk parkeervoorziening ‘die in het gebied opgelost dient te worden’.
Gasfabriek tussen 1861 en 1930
Op het terrein waar de voormalige brandweerkazerne staat stond tussen 1861 en 1930 een gasfabriek. In dat laatste jaar werd de Wandelweg verbreed en geasfalteerd, waardoor de provinciale weg ontstond. Hierdoor moest het spuithuisje aan de Wandelweg gesloopt worden. Op het terrein van de gasfabriek werd toen een nieuwe brandweerkazerne gebouwd, naar de moderne eisen van brandbestrijding.
‘Deze brandweerkazerne is vanwege zijn herkenbare architectuur en beeldbepalende slangentoren en de geschiedenis van de locatie van belang voor Wormerveer’, vindt het college. ‘Het behouden van historische, waardevolle elementen als deze voormalige kazerne draagt bij aan de ruimtelijke kwaliteit binnen de gebiedsontwikkeling.’
Spil in ontwikkeling
De voormalige brandweerkazerne wordt gezien als de spil in de gebiedsontwikkeling van het terrein. Samen met het voormalige kantoor en de directeurswoning van de gasfabriek vormen ze het tastbare overblijfsel van de historie van deze plek. Het kantoor aan de Wandelweg 7 (foto hieronder) was al een gemeentelijk monument.
De kazerne is beoordeeld op zijn architectuurhistorische waarde, cultuurhistorische waarde, stedebouwkundige waarde, gaafheid, zeldzaamheid en fysieke kwaliteit. Hieruit bleek dat het een voor Zaanstad bijzonder pand betreft en waarde heeft vanwege het sobere, functionalistische ontwerp met expressionistische baksteenelementen.
Relatief zeldzaam
Het pand heeft cultuurhistorische waarde als overblijfsel van de geschiedenis van de brandbestrijding in de Zaanstreek en Wormerveer in het bijzonder. De stedebouwkundige waarde zit in de slangentoren, als landmark in het landschap. En historische brandweerkazernes zijn bovendien relatief zeldzaam.
