woensdag 24 april 2024
Jouw wereld, jouw nieuws

Handhaving botst met de creativiteit van de Sociale Wijkteams

Door:

Laatste update: 20-03-2018 15:29
Foto: Pixabay

Handhaving en de Sociale Wijkteams zitten elkaar in de weg bij de uitvoering van de City Deal in Zaanstad, zo blijkt uit onderzoek van het Verwey-Jonker instituut. Dat evalueerde de stand van zaken in Krommenie, omdat dit volgens de gemeente ‘het meest gemiddelde beeld’ in Zaanstad is.

De City Deal is kort gezegd hulp bieden met de hulpvrager als middelpunt en niet vanuit een set in beton gegoten regels. Het instituut bekeek en besprak vijftien zaken van en met cliënten en professionals. Schulden en geldproblemen blijken in alle zaken een rol te spelen, waarbij ook het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) en de Belastingdienst niet genegen blijken mee te bewegen om problemen tot een oplossing te brengen.

Verschillende belevingswerelden

Volgens de professionals van de Sociale Wijkteams hebben zij en Handhaving twee totaal verschillende belevingswerelden. Zo ontstaat er spanning tussen wat het beste werkt om een cliënt te ondersteunen (waar het Sociaal Wijkteam zich op richt) en wat rechtmatig is (waar Handhaving zich op richt). In sommige situaties werkt het ingrijpen door Handhaving averechts op de motivatie van een cliënt om een probleem op te lossen.

Waar volgens de professionals vooruitgang is te zien de samenwerking met andere gemeenteafdelingen, geldt juist dat de samenwerking met Handhaving in het najaar van 2017 is verslechterd. Handhaving zou steeds strenger zijn gaan optreden in het controleren van inwoners.

Over het algemeen zijn er drie oorzaken voor het ontbreken van een succesvolle aanpak. Ten eerste vereisen creatieve maatwerkoplossingen van het Sociaal Wijkteam regelmatig afstemming met andere partijen. Voor afspraken die weliswaar afwijken van het reguliere beleid, maar die wel bijdragen aan een duurzame oplossing voor de cliënt verder helpen.

Verbetering

‘De inzet van de City Deal kan zo staan of vallen dankzij de werkwijze van andere partijen – meestal medewerkers van de gemeente. Wanneer er problemen zijn in de afstemming met de gemeente, of wanneer medewerkers van de gemeente vasthouden aan vaste regels en beleid en zich niet flexibel (willen) opstellen, kan dit een succesvolle aanpak in casussen verhinderen,’ staat in de conceptrapporage van het Verwey-Jonker Instituut. Al wordt wel een verbetering gezien.

Zorgmijders

Een tweede reden is zorgmijdend gedrag bij cliënten. Dit kan gaan om niet komen opdagen voor afspraken of geen openheid van zaken geven, door bijvoorbeeld geen documenten in te vullen of terug te sturen.

Daarnaast moet er gewerkt worden aan de ontkokering van de ambtelijke organisatie, bestuurlijke portefeuilles en budgetten. Waar de wijkteams integraal zijn georganiseerd vanwege de filosofie en de uitgangspunten van het integraal werken, werkt de gemeente nog steeds met schotten.

Integraal budget

Het idee is om uiteindelijk tot één integraal budget voor het sociaal domein te komen (Wet maatschappelijke ondersteuning, jeugd en participatie), maar vanwege de complexiteit en grote gevolgen voor de gemeentelijke organisatie is dat nu nog niet aan de orde. ‘Wel wordt voor de tien huishoudens die de gemeente de meeste kosten opleveren, gekeken naar een integrale aanpak met een integraal budget.’

Met het bureau Bewind van de rechtbank Haarlem in Alkmaar zijn goede gesprekken gevoerd, vooral over de vraag of er genoeg gekeken wordt naar de noodzaak van bewindvoering en of er alternatieven. Bovendien heeft de gemeente budgetbeheer op maat ingekocht bij Kredietbank Nederland. Cliënten kunnen daar kosteloos gebruik van maken.

Uit een eerste inventarisatie van de gemeente blijkt dat er een hele reeks wetten en regelingen is waarvan de leeftijdsgrenzen, criteria en inhoud ertoe leiden dat een groep inwoners rond achttien jaar geen of niet de juiste ondersteuning krijgt. Een voorbeeld is de hoogte van de bijstandsuitkering, die leeftijdsafhankelijk is. De gemeente is bezig om een experiment te ontwikkelen voor deze doelgroep 18-/18+.

Cliënten tevreden…

Op het eerste gezicht lijken de cliënten erg tevreden over het proces van de ondersteuning. Het gemiddelde rapportcijfer is 8,8; het laagste rapportcijfer dat werd gegeven, is een 6. Bij de waardering van het proces door cliënten vormen de professionals van het Sociaal Wijkteam een belangrijke factor. Over de snelheid en mate waarin het lukt om de geplande maatregelen te realiseren, zijn ze minder positief.

… professionals minder

Gemiddeld genomen geven de professionals het proces een 6,5. Vergeleken met de cliënten zijn de professionals van het Sociaal Wijkteam dus een stuk minder positief. Ook zijn er grote verschillen: bij de ene helft van de casussen wordt als rapportcijfer een 7 of hoger gegeven en bij de andere helft een lichte tot zware onvoldoende.

Volgens de professionals lukt het steeds beter om volgens de City Deal te werken. Zij waardeerden hun werk in 2016 met een rapportcijfer van gemiddeld 6,8 en vorig jaar met een 7,6. Wel wordt daarbij gezegd dat de werkdruk binnen het Sociaal Wijkteam hoog is en dat er veel wordt verwacht.

Volgens hen helpt het weliswaar dat er casemanager-experts zijn en er een ‘teamvangnet’ binnen de gemeente is, maar is dit niet voldoende om de afstemming met de gemeente significant te verbeteren. De professionals ervaren ze dat ze continu de strijd moeten aangaan met de gemeente om zaken voor elkaar te krijgen, wat volgens hen erg moeizaam en tijdrovend is.

Kwaliteit analyses kan omhoog

Het teamvangnet ziet dat minder somber in en wijst er bovendien op dat de professionals in het wijkteam met goede integrale analyses van de clienten dienen te komen en met goed onderbouwde oplossingen die ook begrijpelijk op schrift gesteld zijn. In de beleving van het teamvangnet bestaan er grote verschillen in de mate waarin dit lukt.

De professionals zijn vooral erg tevreden met budgetbeheer op maat (via de Kredietbank Nederland) en het maatwerkbudget. Budgetbeheer op maat biedt een aangenamere oplossing voor de financiële problemen van cliënten dan bewindvoering of budgetbeheer via andere aanbieders, waardoor cliënten beter kunnen worden ondersteund.

 

Aanmelden Nieuwsbrief
Aanmelden nieuwsbrief
Cookieinstellingen