Woningcorporaties ‘staan te trappelen’ om de wooncrisis te helpen oplossen, maar dat kunnen ze niet alleen. Dat zegt directievoorzitter Erik Gerritsen van de grootste cioporate van ons land, Ymere. Hij wil nog meer regie van minister Hugo de Jonge van Volkshuisvesting.
Gerritsen denkt bovendien dat de bestaande woningvoorraad veel beter kan worden benut dan nu gebeurt. Ook voor sneller bouwen heeft hij ideeën. Verder kunnen fiscale maatregelen woningcorporaties meer armslag geven. De Jonge wil dat er 900.000 nieuwe woningen bij komen tot en met 2030. Het Economisch Instituut voor de Bouw bracht de minister – en alle woningzoekenden – afgelopen week geen goed nieuws: naar verwachting gaan bouwbedrijven de komende twee jaar tien procent minder huizen opleveren dan in 2022.
‘We mogen ons daardoor niet uit het veld laten slaan,’ zei voorzitter Martin van Rijn van woningcorporatiekoepel Aedes in een reactie. Daar is Gerritsen het mee eens. Hij meent dat De Jonge kan ingrijpen als bouwplannen vastzitten. Dat is volgens hem onder meer aan de hand in Haarlemmermeer, waar 12.000 woningen gebouwd kunnen worden. Door gehakketak tussen betrokken partijen is er nog geen steen gemetseld. Ook het gemakkelijker maken van woningdelen leidt tot een beter gebruik van al bestaande woningen, aldus Gerritsen.
Kostendelersnorm
Het schrappen van de – al versoepelde – kostendelersnorm draagt daar volgens hem aan bij. Dan worden ouders of huisgenoten niet meer op hun uitkering gekort als een inwonend kind 28 jaar wordt. Ook zouden gemeenten moeten durven om vanwege de schaarse locaties vaker tijdelijke plekken aan te wijzen, oppert Gerritsen. Daar kunnen dan voor een periode van tien tot vijftien jaar woningen verrijzen. Dit stuit echter in de praktijk ook vaak op bezwaren van omwonenden, zoals aan de Noorderveenweg in Assendelft.
Belasting
Verder krijgen corporaties meer ruimte voor bouw of verduurzaming als fiscale regels worden aangepast. Gerritsen denkt onder meer aan afschaffing van de vennootschapsbelasting die over hun winst wordt geheven. Aangezien corporaties helemaal geen winst mogen maken, vindt Gerritsen het absurd dat die heffing voor hen geldt. Ymere wil ook de kosten voor verduurzaming van sociale huurwoningen fiscaal aftrekbaar maken. Corporaties moeten daar veel geld voor lenen. Vooral corporaties met veel slecht geïsoleerde huizen kunnen dat niet lang volhouden.
De Jonge is bereid te kijken naar financiële instrumenten. Het kabinet springt onder meer al bij met de zogeheten Woningbouwimpuls, waar Zaanstad onder meer de bouw van huizen in de Achtersluispolder en op het Hembrugterrein wil aanjagen. Het geld is bedoeld voor projecten die anders de financiën niet rond krijgen, volgens De Jonge. Die vindt wel dat alle betrokken partijen bereid moeten zijn om geld bij te leggen.
Weiland
Financiën zijn volgens De Jonge dan ook niet het grootste probleem. Meer heil ziet hij in het sterk verkorten van (bezwaar)procedures. Ook moeten gemeenten beginnen met het bouwen op locaties die snel te ontwikkelen zijn, zelfs als die aan de rand van een dorp of stad liggen. ‘Niet ieder stukje groen is te beschermen natuur, soms is een weiland gewoon een weiland en kan daar gebouwd worden.’ Gemeenten, provincies en ontwikkelaars moeten hier flexibeler in zijn, aldus De Jonge.
