Voor leerlingenvervoer telt Basisregistratie Instellingen, niet een website

Een jonge inwoner van Koog aan de Zaan had in het schooljaar 2022 -2023 geen recht op leerlingenvervoer naar De Kameleon in Amsterdam, op een afstand van 14,9 kilometer van zijn woonadres. De vader ging in beroep tegen de afwijzing van de aanvraag, maar de Raad van State heeft Zaanstad in het gelijk gesteld. 

De vader wil dat zijn zoon onderwijs op islamitische grondslag volgt en schreef hem daarom in op basisschool De Kameleon in Amsterdam. Die school is één van de vier onderwijslocaties van de Stichting Interregionaal Onderwijs Zaanstad, een stichting voor bijzonder primair onderwijs en voor primair onderwijs op algemene bijzondere grondslag.  De andere locaties zijn De Wereldburger(algemeen onderwijs) in Amsterdam Osdorp, De Horizon aan de Zuidervaart in Zaandam (een islamitische school) en De Wereldwijs (Montessori) in Rotterdam.

Brin

Het juridische gehakketak ging over de inschrijving in de Brin, de landelijke Basisregistratie Instellingen. Die wees uit dat De Kameleon een dislocatie (afsplitsing) is van De Wereldburger en die laatste school heeft de denominatie (de levensbeschouwelijke stroming in het onderwijs) Algemeen Bijzonder. Zaanstad stelde dat De Kameleon daarmee ook een school is die in die categorie valt en dat er voor de zoon passend onderwijs dichter bij huis te vinden was.

De rechtbank en nu ook de Raad van State stellen dat het college bij haar besluitvorming mocht uitgaan van de gegevens in de Brin. 'Als het bevoegd gezag van De Kameleon van mening is dat de denominatie van de school niet of niet langer juist is vastgelegd in de Brin, moet het zich richten tot de minister. De minister is het aangewezen orgaan om onderzoek naar de juistheid van de registratie te doen,' aldus de uitspraak. 'Weliswaar is De Kameleon een dislocatie van De Wereldburger, maar dat is niet hetzelfde als een nevenvestiging. Voor een nevenvestiging is het wel mogelijk om een eigen denominatie te registreren.'  

Nieuwe wetgeving

De inwerkingtreding van de Wet meer ruimte voor nieuwe scholen betekent niet dat de richting van een school aan betekenis heeft ingeboet, stelt de Raad van State. De bekostiging van nieuw op te richten scholen staat los van de bekostiging van het leerlingenvervoer. Daarom brengt deze wet niet met zich mee dat het college van Zaanstad niet mocht uitgaan van de registratie van de denominatie van De Kameleon in de Brin.

Geen nevenvestiging

De minister van Onderwijs en de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) hebben lieten de Raad van State desgevraagd weten dat basisscholen naast hun hoofdvestiging een erkende nevenvestiging kunnen hebben. Ook is het voor een school mogelijk om een dislocatie te hebben. Maar dislocaties worden niet voor bekostiging in aanmerking gebracht en ook niet geregistreerd door de minister of door DUO.

'Een dislocatie moet dus worden onderscheiden van een nevenvestiging. Als een basisschool een dislocatie heeft, is die dislocatie onderdeel van deze school. Leerlingen die op een dislocatie onderwijs ontvangen, worden geteld op de hoofdvestiging en daar ook bekostigd. Dit betekent dat een dislocatie altijd van dezelfde richting uitgaat als de hoofdvestiging,' aldus de minister en DUO.

Website telt niet

Dat de website van de Kameleon stelde een islamitische school te zijn 'neemt niet weg dat deze school ten tijde van het besluit een dislocatie van De Wereldburger was,' luidt het oordeel van de hoogste bestuursrechter van het land. 'De Wereldburger is in de Brin geregistreerd met de richting Algemeen Bijzonder. Dat betekent dat ook De Kameleon ten tijde van de afwijzing van de aanvraag voor leerlingenvervoer die denominatie had.' De vader heeft bovendien niet aannemelijk gemaakt dat het bevoegd gezag van De Kameleon zich niet kan verenigen met de registratie in de Brin, meent de rechter.