Subsidies buurthuizen van exploitatie- naar aanbodgericht model

Zaanstad gaat sleutelen aan de subsidieverlening aan buurthuizen. De huidige regeling is ontstaan in 2014 na de verzelfstandiging van de buurthuizen en is in 2017 en 2023 op details aangepast. Hij is grotendeels gebaseerd op exploitatiekosten, waarvan een percentage wordt gesubsidieerd. Het college wil naar een aanbodgericht model.

Het huidige systeem geeft volgens heet college onvoldoende richting aan het werk, de bedoeling en de meerwaarde van de buurthuizen in Zaanstad. Er moet meer transparantie komen over de doelen waaraan het geld wordt besteed en de identiteit en werkwijze van de buurthuizen moet via de subsidieregeling worden versterkt. Onder leiding van externe procesbegeleiders hebben zestien bestuurders van tien buurthuizen en twee locaties die niet onder de huidige regeling vallen (het Motorblok en het Sociaal Winkeltje) uitgebreid gesproken over de ontwikkelingen in het werk en de mogelijkheden die er zijn om een subsidieregeling daar beter op te laten aansluiten. Discussiepunten waren: 

• Hoe stemmen we het ontmoetingsaanbod beter af op de behoefte van de wijk?

• Hoe verbeteren we de samenwerking met de Sociale Wijkteams en het gemeentelijk wijkmanagement?

• Welke voor- en nadelen zien we van een beschikbaar budget met een verdelingsmodel per wijk?

Tijdens dit proces werd onder meer een inspiratiebezoek gebracht aan aan buurtcentrum de Meevaart in Amsterdam Oost, gekozen als voorbeeld omdat daar een aantal jaren  geleden een herstart was met een programmering door de buurtbewoners zelf. Enkele Zaanse buurthuisbesturen hebben inmiddels een werkgroep opgericht over werkgeverschap en kennisdeling, gefaciliteerd door de gemeente. Gedeelde uitgangspunten en daarmee een basis voor een vernieuwde subsidieregeling zijn onder meer:

• Het onderscheid tussen een exploitatieregeling en een activiteitenregeling loslaten;

• Transparante criteria waarop subsidie kan worden aangevraagd;

• Financieel maatwerk voor de verschillen tussen de dorps- en speeltuinverenigingen en de lokale situatie van buurthuizen in de wijken;

• De sociale basis van de buurthuizen waarderen om laagdrempelige ontmoetingsactiviteiten te organiseren naast de preventieve activiteiten;

• Meer zichtbaarheid van de buurthuizen in de wijk in een prettige samenwerking met de professionals;

• Erkenning van de buurthuizen als zelfstandige organisaties die werken met vrijwilligers;

• De wens voor meerjarige subsidie wordt slechts deels gehonoreerd met een uitgebreide driejarige aanvraagprocedure met daarop aansluitende jaarlijkse budgetaanvragen en vaststellingen;

• De locatielijst van buurthuizen in stand houden, met het uitgangspunt één buurthuis per wijk'.

Het is de bedoeling om drie categorieën subsidies in het leven te roepen voor verschillende doeleinden. Met alle buurthuizen worden namens de gemeente gesprekken gevoerd om hun specifieke situatie door te spreken. Er zijn geen financiële consequenties voor de gemeente: de herziene regeling gaat uit van het huidige beschikbare budget.