Project Guisweg wat stikstof betreft nog immer niet uit de gevarenzone

Het project Guisweg heeft te kampen met vertraging als gevolg van 'uitdagingen op het gebied van capaciteit en continuïteit' die de planning om in januari 2026 het voorlopig ontwerp en een nieuwe kostenraming vast te stellen onder druk zetten. Eén ding is zeker: goedkoper wordt het er allemaal niet op. De aanbesteding van de ingenieursdiensten alleen al pakt 2,210 miljoen euro hoger uit dan eerder begroot. En dan is er nog de stikstof. 

De hoofdmoot van het project Guisweg is de opheffing van de gelijkvloerse spoorwegovergang en de bouw van twee tunnels onder het spoor, één voor fietsers en voetgangers en één voor het wegverkeer. De gemeente, ProRail, de Vervoerregio Amsterdam, Rijkswaterstaat, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de provincie hebben daarvoor de krachten gebundeld. Afgelopen januari won ingenieursbureau Sweco de Europese aanbesteding voor de uitwerking van de plannen. Het door Sweco op te stellen voorlopig ontwerp laat de maakbaarheid en haalbaarheid van het project zien en vormt de basis voor de volgende stappen.

ADC-toets

Op het gebied van stikstof 'zijn belangrijke stappen gezet.' laat het college de raad weten in een rapportage over de voortgang van het project. De verplichte ADC-toets (Alternatieven, Dwingende reden van groot algemeen belang en Compensatie) voor de bescherming van de bedreigde natuur in de nabijgelegen Polder Westzaan is nog niet afgerond en totdat dat wel is gebeurd én met een positieve uitslag voor het project kan er geen vergunning worden aangevraagd voor de ingrijpende werkzaamheden. 

Minder depositie

Nieuwe berekeningen van de stikstofdepositie laten volgens de brief an de raad een sterke reductie zien ten opzichte van eerdere versies. 'Dit verschil is met name te verklaren doordat bepaalde zogenoemde hexagonen’(zeshoekige gebieden), waarop in de eerdere berekening stikstofdepositie werd berekend, in de achtergrondinformatie van de nieuwe versie van de Aerius-calculator niet meer als overbelast staan gecategoriseerd.' Andere verstorende factoren voor Natura 2000-gebieden zoals licht, geluid, trilling en verdroging (door bemaling) spelen er niet, aldus de tussenrapportage.

Compensatiegebieden

In de veenweidegebieden in en om Zaandam heen is de stikstofdepositie dusdanig groot dat deze een significant negatief effect heeft op de habitattypen veenmosrietlanden en vochtige heide. Voor deze habitattypen is compensatie nodig om toestemming te kunnen krijgen voor het uitvoeren van het Guiswegproject. De compensatie van veenmosrietlanden komt uit op circa 4500 vierkante meter en die van vochtige heide komt op rond 200 vierkante meter. Er wordt nog gezocht naar plekken waar die compensatie door natuurherstel gevonden kan worden. Vooral de waterkwaliteit en -stand zijn daarbij van belang.