Gratis ZaansePas op basis van besteedbaar inkomen heeft ongewisse uitkomst

Wanneer de gemeenteraad van Zaanstad wil dat de ZaansePas gratis beschikbaar komt voor huishoudens met een laag besteedbaar inkomen in plaats van met een laag inkomen, zoals nu het geval is, dan zal ze daartoe zelf stappen moeten zetten. In de huidige door de raad vastgestelde Verordening stadspas Zaanstad 2023 is vastgelegd dat de gratis verstrekking is gebaseerd op de hoogte van iemands inkomen, in casu maximaal 120 procent van de bijstandsnorm.

Dat antwoordt het college op vragen van de Partij voor de Dieren, die naar voren bracht dat veel mensen met een hoger inkomen in de praktijk net zoveel of minder geld overhouden dan lagere inkomens vanwege de hoge huren waar ze aan vastzitten vanwege het tekort aan sociale woningen. Het college ziet dat ook, maar wijst erop dat een aanpassing van de regels de nodige voorbereiding zal vergen. Zo zal de gemeenteraad antwoord moeten geven op vragen als: 

• Wil de raad geld vrijmaken in de begroting voor de extra kosten die dit met zich mee zal brengen? Het gaat hierbij om een open einde regeling waarbij onbekend is hoe groot de doelgroep is. Ook gaan de uitvoeringskosten omhoog en is er ambtelijke capaciteit nodig om dit op korte termijn verder te onderzoeken en uit te werken.

• Welk bedrag van de huurkosten boven de sociale huurgrens moet worden meegenomen en tot welke hoogte van het inkomen?

• Moeten ook andere hoge vaste lasten hierin worden meegenomen zoals hoge energielasten? De vraag is ook of dit vanwege het gelijkwaardigheidsbeginsel ten aanzien van het besteedbaar inkomen niet sowieso zou moeten.

• Met het meenemen van de hoogte van de huur bij de beoordeling zal het niet meer mogelijk zijn de ZaansePas en Meedoen Zaanstad ambtshalve te verlengen. De vraag is of dit wenselijk is: 'Het is namelijk een belangrijk instrument om inwoners beter te bereiken.' 

De gemeente Wageningen is als eerste gemeente in Nederland afgelopen januari begonnen met het ondersteunen van inwoners op basis van hun besteedbaar inkomen, dus dat is nog te kort dag voor een evaluatie. Aan de andere kant is Zoetermeer onlangs tot de conclusie gekomen dat dit voornemen uit hun coalitieakkoord niet haalbaar is. Nu in Wormerland is besloten om aan te sluiten bij de ZaansePas is het bovendien de vraag hoe in de buurgemeente tegen het voorstel van de PvdD wordt aangekeken.