De ondernemersverenigingen OVZS en OV1509 op de Zaanse Schans hebben het college geschreven dat het voor de bedrijven 'van essentieel belang' is dat de openbaarheid van het gebied gewaarborgd blijft en dat er geen verplichte tickets worden ingevoerd. 'Dit zou niet alleen de toegankelijkheid voor bezoekers beperken, maar ook een zeer nadelige invloed hebben op onze bedrijfsvoering en rentabiliteit.'
De ondernemers vrezen dat Zaanstad wel in deze richting denkt. Niet voor het eerst laten ze weten dat zij zich niet of nauwelijks gehoord voelen bij ontwikkelingen die de Schans betreffen. Al jarenlang wordt er gesproken en gesteggeld over een duurzaam verdienmodel voor de toeristische trekpleister, maar er is nog niets veranderd. Dit voorjaar moet er een nieuw voorstel op tafel komen, en het zijn de erfgoedpartijen die al sinds het begin van de gesprekken over een voor de gemeente rendabele exploitatie aan de touwtjes trekken, zien de ondernemers.
'De bewegingsruimte voor de ondernemers werd minimaal, mede hierdoor is onze visie en zijn onze belangen, inzichten en voorwaarden niet meegenomen. Terwijl wij als belangrijke stakeholders dagelijks bijdragen aan de culturele levendigheid, instandhouding van diverse ambachten en economische dynamiek van dit woon/werkgebied.' Het was een valse start en het is nooit meer goed gekomen, aldus OVZS en OV1509. De afgelopen maanden is gesproken met de wethouders Wessel Breunesse en Stephanie Onclin om een duidelijk beeld te krijgen over het doel en de aanpak van de ontwikkelstrategie, het businessmodel en de governance. En die gingen een richting op die de oncdernemers de schrik om het hart doet slaan: betaalde toegang.
'Om recht te doen aan onze positie en belangen, verzoeken wij u dringend om ons de tijd te geven om alle relevante informatie die wij van u hebben gekregen grondig te bestuderen en een goed onderbouwd alternatief te formuleren,' schrijven ze nu. 'De erfgoedpartijen hebben al ruim vier jaar de tijd gehad om aan het huidige voorstel te werken. Het is daarom niet meer dan redelijk dat ook de ondernemers de kans krijgen om een alternatief plan op te stellen dat zowel de belangen van de gemeente, de erfgoedpartijen als die van de ondernemers dient.'
Het plan van aanpak dat werd opgesteld door de ondernemers in mei 2020 en was gebaseerd op de adviezen van Johan Remkes kan wat hen betreft als uitgangspunt dienen om tot een afgewogen voorstel te komen. 'Tot op heden is hier niets mee gedaan.' Tot de ondernemersverenigingen een concreet alternatief hebben uitgewerkt zijn ze niet meer beschikbaar voor verder overleg met de gemeente.