Gemeente niet altijd in staat om premature vernietiging natuur te voorkomen

In verreweg de meeste verleende kapvergunningen wordt al standaard opgenomen dat de bomen pas gekapt mogen worden als de bijbehorende bouwvergunning onherroepelijk is, maar niet alle natuur kan blijven staan tot alle procedures zijn afgerond. Bomen op particulier terrein en bomen dunner dan tien centimeter en struiken zijn meestal kapvergunningvrij.

Bomen zijn beschermd op openbare plaatsen, als ze zijn aangewezen als monumentale boom of als ze op de gebiedenkaart voor een verplichte kapvergunning staan, legt wethouder Wessel Breunesse uit naar aanleiding van een aangenomen motie om niet al de natuur te lijf te gaan voordat een project onherroepelijk vergund is. 'Behoud van kapvergunningvrije begroeiing kan alleen privaatrechtelijk, als de gemeente grond verkoopt aan een ontwikkelaar in een overeenkomst. Wanneer het niet om gemeentelijke grond gaat heeft de gemeente geen mogelijkheden om dat af te dwingen.'

Belangenafweging

De gemeente is bovendien niet voor alle benodigde vergunningen en toestemmingen voor een project het bevoegd gezag. 'Bij het beoordelen van een aanvraag kapvergunning maakt het college altijd een zorgvuldige afweging tussen alle betrokken belangen. Het college weegt het belang van behoud van bomen en natuur ten opzichte van het belang dat gemoeid is met de kap. Afhankelijk van deze afweging wordt een aanvraag kapvergunning door het college geweigerd of (gedeeltelijk) verleend en worden voorschriften toegevoegd aan de vergunning.' 

Incidentele uitzonderingen

Wanneer bezwaar is ingediend tegen kap van gemeentelijke bomen wordt ermee gewacht tot het bezwaar is behandeld. 'Heel incidenteel maakt het college op deze regel een uitzondering, bijvoorbeeld vanwege de veiligheid.' In uitzonderlijke situaties, bijvoorbeeld bij grote (woning)bouwprojecten, sanering of voorbelasting kan eerder kappen soms noodzakelijk zijn om vertraging van meerdere jaren te voorkomen, aldus Breunesse. 'Daarbij is altijd sprake van een zorgvuldig gemotiveerd besluit.' En ook van een in werking getreden bestemmingsplan of verleende omgevingsvergunning voor het afwijken daarvan.

Voorbeeld Peperstraat

Breunesse geeft als voorbeeld de Zaandamse Peperstraat. Bij de ontwikkeling is afgesproken dat het terrein bouwrijp opgeleverd wordt door de gemeente, inclusief graafwerkzaamheden voor de toekomstige parkeergarage. Het bestemmingsplan door de raad vastgesteld en in werking getreden. Er loopt nog een hoger beroep bij de Raad van State maar de aanvragen om een voorlopige voorziening zijn door de rechtbank niet toegewezen.

'Om de bouwplanning te kunnen halen moet er gelijk gestart kunnen worden met bouwen op het moment dat het bestemmingsplan en de omgevingsvergunning onherroepelijk worden. De verwachting is dat eind 2025 of begin volgend jaar wordt. Het bouwrijp maken noodzaakt de kap van bomen. Het is daarmee, gelet op de gemaakte afspraken, niet mogelijk om aan de vergunning voor de kap van de bomen het voorschrift te verbinden dat eerst de vergunning voor het bouwen onherroepelijk moet zijn voordat er gekapt mag worden. Dat zou een onevenredig lange vertraging van de uitvoering veroorzaken.'