Grote Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen waaronder Ahold Delhaize besteedden de laatste 20 jaar steeds meer van hun (geleende) geld aan winstuitkeringen voor de aandeelhouders. De uitkeringen aan aandeelhouders groeiden tussen 2000 en de start van de coronacrisis met 500 procent, concludeert het SOMO-rapport Aandeelhouders eerst. Lonen stegen met 50 procent.
De schulden namen toe, terwijl investeringen stagneerden bij de onderzochte beursgenoteerde (niet-financiële) bedrijven die tussen 2000 en 2020 onafgebroken een beursnotering in Nederland hadden en een omzet van minstens tien miljoen euro (vanwge de vetekenende grootte van de multinational is Shell niet meegenomen in de cijfers). Het maximaliseren van waarde voor de aandeelhouders is de dominante strategie geworden. Werknemers, het klimaat, technologische vernieuwing, consumenten en toeleveranciers spelen een steeds kleinere rol in wat een bedrijf ‘succesvol’ maakt.
Winstuitkering doeleinde
De onderzoekers van de Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen komen tot de slotsom dat het zwaartepunt bij bedrijven verschuift van het produceren van goederen en dienten naar het veiligstellen van winst voor aandeelhouders. Het resultaat van deze nieuwe focus is de winstuitkering verandert van sluitpost in doeleinde en een einde maakt aan het naoorlogse keynesiaanse regime waar werkgelegenheid en het aandeel van de lonen ook van belang werden geacht.
Risicovolle fase
Het rapport waarschuwt dat bedrijven zichzelf op deze manier aan het uithollen zijn. De aanstaande energietransitie en de ecologische grenzen van de planeet dwingen bedrijven om hun investeringen in vaste activa op te schroeven, maar ‘helaas is het kruit grotendeels verschoten aan de aandeelhouder,’ aldus het onderzoeksrapport. Uitgebleven investeringen en stijgende schulden betekenen dat bedrijven ‘in een financieel slechte conditie beginnen aan een complexe en risicovolle fase van het kapitalisme waarin afscheid genomen moet worden van een economie die primair leunt op fossiele energie.’
Een crisis kent naast verliezers ook winnaars. Bv grootgrutters in de Coronacrisis en oliemaatschappijen nu. In het VK betalen ze dan tijdelijk een solidariteitsheffing om anderen te helpen.@DassenLaurens en ik willen dat ook in ons land mogelijk maken.https://t.co/1PkYzUzEct
— Gert-Jan Segers (@gertjansegers) June 15, 2022
