Een meerderheid in de Tweede Kamer wil dat gemeenten meer bevoegdheden krijgen om het aantal tabaksspeciaalzaken in wijken terug te dringen. Staatssecretaris Maarten van Ooijen van Volksgezondheid krijgt hiermee de opdracht om het voorstel uit te voeren waar hij eerder kritisch over was.
De bewindsman wil er namelijk liever met landelijk beleid voor zorgen dat op minder plekken tabak wordt verkocht. Anne Kuik (CDA) en Eva van Esch (Partij voor de Dieren) zien dat gezondheidsverschillen ‘alleen maar vergroot worden’ omdat in armere wijken op meer plekken tabak wordt verkocht. Daarom vragen de Kamerleden om een vergunningsplicht voor tabakswinkels en willen ze dat gemeenten per wijk een maximumaantal mogen bepalen.
Supermarkten
Dat wordt volgens Kuik volgend jaar extra relevant omdat supermarkten dan geen tabak meer mogen verkopen. De parlementariër vreest dat naast supermarkten tabakszaken opduiken – of zoals in de DekaMarkt-vestiging in Wormerveer een Primera met een tabaksbalie – en dat het probleem dat het kabinet op probeert te lossen zo verschuift. Door het aantal speciaalzaken te verminderen hoopt ze vooral beginnende rokers minder in de verleiding te brengen. ‘Het is aangetoond dat zien roken, doet roken,’ aldus Kuik.
Armere groepen
Van Ooijen vindt dit geen goed idee omdat het volgens hem ingewikkeld is om het wettelijk te regelen. Bovendien denkt hij dat bestaand landelijk beleid er ook al voor zal zorgen dat het aantal tabakszaken daalt, juist in armere wijken waar relatief veel tabak verkocht wordt. Kuik werpt tegen dat armere groepen amper worden bereikt met landelijk beleid tegen tabak. Campagnes om roken te ontmoedigen hebben bijvoorbeeld eerder invloed op hoogopgeleiden.
Fastfood
De indieners van de motie wijzen naar een vergelijkbaar plan voor fastfoodketens waar het kabinet aan werkt. Toch is de situatie hier anders, volgens Van Ooijen. Tabak mag namelijk alleen aan volwassenen worden verkocht en deze verkooppunten mogen er door allerlei regels niet te aantrekkelijk uitzien. De Tweede Kamer heeft ook een aantal andere moties aangenomen die ervoor moeten zorgen dat Nederlanders minder gaan roken. Zo is een meerderheid voor een voorstel van D66 en ChristenUnie om e-sigaretten een saai uiterlijk te geven, en de Kamer wil ook dat het kabinet mensen meer gaat ontmoedigen om hasj en marihuana te roken.
