Voor nieuw poppodium eerst kloeke organisatie nodig

Een nieuw poppodium opzetten in Zaanstad is geen kwestie van een gebouw inrichten, een leuke programmering in elkaar timmeren en een goed gevulde subsidiepot aanreiken. Voorwaarden voor succes zijn onder meer een eigen signatuur met veel ruimte voor Zaans talent, diversiteit in de programmering en vooral een sterk netwerk. En geduld, want een eigen plek verwerven heeft tijd nodig.

De huidige locatie van poppodium De FluX op het Hembrugterrein is verre van ideaal en het college wil graag naar een meer centraal gelegen locatie. In 2022 werd een verkenning naar de popfunctie en een -podium gestart en begin dit jaar maakten raadsleden en vertegenwoordigers van de sector een bustour langs poppodia in de regio om te leren van de daar opgedane ervaringen. De Vorstin in Hilversum, Poppodium C. in Hoofddorp en Sexyland / De Tolhuistuin in Amsterdam Noord verschillen qua doelgroep, omvang en programmering, maar er tekenden zich een aantal globale conclusies af:

• Poppodia zijn niet (meer) alleen voor jongeren: de gemiddelde leeftijd ligt rond de 45 jaar;
• Een poppodium is een volwaardig cultureel bedrijf dat een lange adem nodig heeft om zich te ontwikkelen, om rendabel te zijn, om een profiel te ontwikkelen en om een positie in de stad en regio te krijgen;
• Het wel of niet slagen van een podium hangt af van de kracht van de eigen organisatie en de tijd die het krijgt om zich te ontwikkelen;
• Subsidie als substantieel onderdeel van de bedrijfsvoering is fundamenteel voor een gezonde exploitatie;
• Speel geen Paradiso. De lokale verankering is bepalend voor het welslagen van een podium. Zoek je eigen, gemeentelijke niche;
• Goede bereikbaarheid, parkeermogelijkheden en een goede verbinding met het OV zijn cruciaal voor het renderen van een poppodium;
• Poppodia werken niet meer met één programmeur, maar met meerdere vaste programmeurs en ‘satelliet-programmeurs’ daaromheen die elk een eigen scene met zich meebrengen;
• Zorg dat je talentontwikkeling faciliteert. Vat talent breder op dan muzikanten of programmeurs. Ook het vak van fotograaf, boeker, technicus, producent is onmisbaar in een poppodium;
• Vrijwilligers zijn van groot belang voor de lokale binding en organisatie.

De gemeentelijke afdeking Onderzoek & Statistiek zette een peiling over het onderwerp uit uit te zetten onder het online Zaanpanel en via sociale media onder andere inwoners. Speciale aandacht was er voor de jongeren, maar 'ondanks een speciaal offensief hebben te weinig jongere inwoners van Zaanstad de enquête ingevuld om hun antwoorden goed op waarde te kunnen schatten,' laat het college de raad nu weten. Bijna 1400 leden van het vaste Zaanpanel vulden de vragenlijst in en bijna 900 overige inwoners. Een overgrote meerderheid van de respondenten (79 procent) vindt een poppodium op een goed bereikbare en geografisch centrale plek in Zaanstad een (heel) goed idee.

Geen eigenbelang

Slechts een zeer klein gedeelte (acht procent) kruiste 'een (heel) slecht idee' aan en respondenten tot 40 jaar vinden het vaker een (heel) goed idee dan oudere inwoners. Een nieuw poppodium wordt vooral voor Zaanstad van belang gevonden en wat minder voor de regio of voor zichzelf. In toelichtingen op de vraag of een Zaans podium zich zou moeten profileren is vaak genoemd dat het zo breed mogelijk moet zijn, met de nadruk op diversiteit en samenwerking met allerlei groeperingen in het Zaanse. Belangrijke boodschap voor de gemeente: ‘Leg je vooral nergens op vast, bied de faciliteit aan’.

Voorkeuren

Popliefhebbers bezoeken vooral concerten in de Bullekerk, het Zaantheater en De FluX. De Groote Weiver, Babbels en Haltpop volgen op enige afstand. Opvallend is dat nieuwkomer De Kamer, het onlangs opgerichte podium op de Dam vaak is genoemd door vooral jongere respondenten. Mensen die nooit naar een Zaans podium gaan geven als reden dat de programmering in Zaanstad niet interessant is.

Dubbelrol

FluXus vervult meerdere rollen binnen de popmuzieksector. De organisatie is niet alleen uitbater van De FluX maar heeft ook een rol binnen talentontwikkeling én de taak om als netwerkorganisatie de verschillende spelers binnen de popmuzieksector met elkaar te verbinden. In de loop van dit jaar heeft FluXus een nieuwe koers ingezet waarbij meer aandacht is voor de netwerkfunctie en Zaans talent. Beide zaken die van groot belang zijn voor het welslagen van een nieuw poppodium.

Randvoorwaarden

'Voor een succesvol (fysiek) poppodium eerst moet worden voldaan aan de randvoorwaarden van een sterk netwerk, samenwerking binnen de muzieksector en een klimaat waarbij gezamenlijk een brede en diverse programmering geboden wordt,' is de les die tot nu toe uit de voorbereidingen getrokken is. 'Dit doen we door een brede groep spelers in de popmuzieksector te vragen om gezamenlijk een groeiplan te ontwikkelen ter versterking van het netwerk, een samenwerkingsstructuur en brede programmering. Gedurende dit proces krijgt FluXus de kans om zowel in dit proces als daarbuiten de nieuwe koers door te voeren. Met als nadrukkelijke opdracht: vervul de netwerkfunctie.' Om te voorkomen dat de dubbelrol van FluXus het proces in de weg zit wordt een onafhankelijk procesbegeleider benoemd.

Werkgroepen

Bij een aftrapbijeenkomst in het najaar wordt de opdracht die nu voorligt met de sector gedeeld en het vervolg besproken. Met geïnteresseerde organisaties worden twee werkgroepen geformeerd die zich gaan bezighouden met programmering en met talentontwikkeling. De werkgroepen wordt gevraagd om elk thema nader uit te werken onder begeleiding van de procesbegeleider. De komende periode blijft De FluX de popfunctie vervullen, met als uitgangspunt is dat het beschikbare budget van afgerond 500.000 euro de hele popfunctie moet dienen.