Enorme verschillen in steun voor statushouders die uitstromen uit de opvang

De financiële regelingen om statushouders te ondersteunen bij de overgang van de asielopvang van het COA naar huisvesting in een gemeente, verschillen 'enorm' per gemeente. Dat meldt Vluchtelingenwerk Nederland op basis van eigen onderzoek onder 55 gemeenten.

Veel statushouders krijgen volgens de organisatie te maken met een 'financieel gat' doordat het leefgeld in de opvang en de uitkering na huisvesting niet op elkaar aansluiten. De meeste gemeenten hebben weliswaar beleid om dit gat te dichten, maar hierin bestaat veel variatie. Zo varieert de overbrugging bedoeld voor de dagelijkse kosten van levensonderhoud van 300 tot 1500 euro voor een gezin,en van 200 tot 1000 euro voor een alleenstaande. Voor statushouders is werk steeds vaker de belangrijkste bron van inkomsten als ze langer in Nederland zijn, blijkt uit recent onderzoek van het CBS. 

Speciale situatie

Ook wat betreft de voorwaarden, vorm, termijnen en de tijdigheid van de financiële voorzieningen bestaan veel verschillen. Daarnaast merkt Vluchtelingenwerk op dat gemeenten in hun beleid geen of onvoldoende rekening houden met de speciale situatie van statushouders. 'Ze beheersen de Nederlandse taal nog niet voldoende, kennen het financiële systeem in ons land niet, hebben beperkte mentale veerkracht vanwege onverwerkte traumatische gebeurtenissen en het ontbreken van een sociaal netwerk,' staat in het onderzoeksrapport. Daarin worden de gemeenten niet bij naam genoemd, maar het gaat om vier gemeenten in onze provincie.

Voor 55 gemeenten zijn alle vragen beantwoord; daarnaast is voor tien gemeenten een deel van de vragen beantwoord (totaal 65 gemeenten).

'Tijdens de asielprocedure mogen statushouders vrijwel niks en staan noodgedwongen in de wachtstand,' bestuursvoorzitter Frank Candel van de hulporganisatie toe. 'Op het moment dat ze een woning toegewezen krijgen moeten ze ineens van alles regelen.' In veel gemeenten blijkt dat 'heel ingewikkeld' te zijn, ziet Candel. En een slecht georganiseerde financiële start leidt volgens hem tot schulden en veel stress. 'Dit vormt een belemmering voor de integratie en participatie van statushouders.'

Toeslagen

Per 1 januari is het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers gestopt met het aanvragen van toeslagen voor statushouders. Volgens het COA is het aan gemeenten om vluchtelingen hierbij te helpen. 'Als een toeslag niet tijdig wordt aangevraagd kan dit leiden tot een schuld door een betalingsachterstand. Gemeenten gaan verschillend om met deze situatie,' erkende minister van Asiel en Migratie Marjolein Faber eerder dit jaar in antwoord op Kamervragen van Kati Piri (GroenLinks-PvdA).