Zaanstad gaat de rekeningen betalen als de gemeente aanstootgevende teksten verwijdert van particuliere eigendommen, mits de eigenaar daarvoor toestemming geeft en de gemeente vooraf vrijwaart voor eventuele schade die door de schoonmaak ontstaat. Het college denkt daar maximaal 10.000 euro per jaar aan kwijt te zijn.
In het laatste kwartaal van 2021 deed het Bureau Discriminatiezaken Zaanstreek – Waterland een aantal meldingen van discriminerende teksten op particuliere eigendommen. Daaronder vallen discriminerende, beledigende en/of bedreigende, haat zaaiende en racistische graffiti. In 2021 kreeg de gemeente 90 meldingen over graffiti op openbare gebouwen, tunnels, viaducten en bruggen en straatmeubilair. De verwijdering daarvan valt inmiddels onder het ‘onderhoud openbare ruimte’. De eigenaren van particuliere panden moeten er echter eerst mee akkoord gaan. Het is verboden om graffiti en aanplakbiljetten aan te brengen op gebouwen en andere onroerende zaken die vanaf de openbare weg zichtbaar zijn.
Wildplakzuilen
Om de vrijheid van meningsuiting niet te beperken heeft het college plaatsen aangewezen als zogenoemde wildplakzuilen, waar geplakt en gekliederd mag worden. Teksten en afbeeldingen die worden geplaatst op gemeentelijke eigendommen worden weggehaald en dit geldt in principe ook voor schoolgebouwen. Voor graffiti op particuliere eigendommen is de eigenaar verantwoordelijk. Bij een melding van een aanstootgevende tekst op een particulier gebouw wordt op dit moment de volgende werkwijze gehanteerd:
- Onderzoek naar de eigenaar (van wie is het pand);
- Nagaan of de eigenaar zelf actie onderneemt of dat aan de gemeente overlaat;
- Nagaan of de eigenaar in dat laatste geval de kosten betaalt;
- De eigenaar laten weten of de gemeente de graffiti met hogedruk verwijdert of overschildert;
- Nagaan of de eigenaar de gemeente vrijwaart van eventuele schade en dit vastleggen;
- De opdracht verstrekken voor het weghalen van de graffiti.
