De Vervoerregio Amsterdam heeft besloten om de aanbesteding van de nieuwe OV-concessie Zaanstreek – Waterland uit te stellen tot er meer duidelijk is over de gevolgen van de coronamaatregelen voor het busvervoer. De tussenligende periode wordt overbrugd met een noodconcessie, waarvoor Connexxion het concept van een vervoerplan naar Zaanstad heeft gestuurd.
Connexxion rijdt sinds 3 januari met tien procent minder dienstregelinguren vanwege de sterk geslonken aantallen reizigers en laat weten dat in het meest pessimistische scenario, bij een onvoldoende herstel van de reizigersaantallen en de daarbij horende opbrengsten, nog verder afschalen niet uitgesloten is. ‘Dit is echter een zeer ingrijpende maatregel en voor alle betrokken partijen ook een absoluut onwenselijk scenario. Een neerwaartse spiraal wordt hiermee onvermijdelijk en de weg naar een sterk en gezond netwerk van openbaar vervoer is verlaten, wat een verwacht herstel van aanbod direct in de weg staat,’ schrijft het vervoerbedrijf.
Terug naar 65 procent
Bij het opstellen van het concept vervoerplan 2022 is uitgegaan van de aanname dat er naast de reguliere exploitatiebijdragen van de Vervoerregio dat jaar gemiddeld 65 procent van de reizigersinkomsten wordt gerealiseerd in vergelijking met 2019. Nóg minder opbrengsten zal een verdere afname van het aanbod tot gevolg hebben en de aantrekkelijkheid van het openbaar vervoer in zijn totaliteit sterk aantasten, wat dan tot een negatieve spiraal kan leiden die het hele bouwwek onder druk zet.
Verdere verschraling
‘Het reduceren van frequenties zorgt ervoor dat er minder met het openbaar vervoer wordt gereisd. Het verder reduceren van het aanbod in de concessie Zaanstreek geschiedt onder normale omstandigheden door middel van visieontwikkeling. Connexxion is van mening dat het niet mogelijk is een visie te ontwikkelen voor een situatie die door geen van de betrokken partijen gewenst is,’ houdt het bedrijf nu nog de boot af. Maar het onderkent het risico dat het aanbod zó schraal wordt dat passagiers gaan afhaken en niet meer terugkomen.
Mochten de reizigersaantallen stagneren bij slechts de helft van het gebruik ten opzichte van 2019, dan behoudt Connexxion zich het recht voor ‘om kenbaar te maken dat het niet op voorhand te bepalen is hoe de reizigersaantallen zich zullen ontwikkelen in de komende termijnen en we derhalve ook spreken van ‘aannames’ om te komen met door de Vervoerregio gevraagde voorstellen’. Het voorzieningenniveau zal in dat geval moeten worden aangepast naar 78 peocent van het aantal dienstregelinguren ten opzichte van 2019.
Minder R-netlijnen
Een generieke maatregel kan dan zijn om de frequenties van de R-netlijnen terug te brengen van vier keer per uur naar drie of zelfs twee keer per uur. Maar dergelijke ingrepen zullen niet alleen de reizigers treffen, ook Connexxion gaat er klappen door krijgen. Het zal het versneld afstoten van bedrijfsmiddelen noodzakelijk maken waardoor niet alleen boekwaardeverlies ontstaat, maar ook de groei in de toekomst wordt gecompromiteerd. Daarnaast zullen de consequenties op personeelsgebied ‘significant’ zijn. ‘Connexxion is een grote werkgever in de omgeving van Amsterdam en de Zaanstreek. De verwachting is dat verder versoberen van de dienstregeling, door minder vervoersaanbod te bieden, zal leiden tot ontslagen.’
Ontslagen
De financiële effecten van een personeelsreductie zullen echter wel bekostigd moeten worden. ‘Het totaal van alle bovenstaande maatregelen zal ertoe leiden dat de weg terug naar een sterk en gezond netwerk van openbaar vervoer is verlaten en dat dit een verwacht herstel van aanbod direct in de weg staat. Wij willen benadrukken dat Connexxion een verdere verschraling van het vervoersaanbod absoluut niet wenselijk acht, mede gelet op de samenhang van de netwerken en de toekomstverwachtingen als de economie weer aantrekt.’
De wijzigingen die de vervoerder voorstelt per 12 december dit jaar zijn:
Lijn 63 Zaandam Station – Assendelft Kerkbuurt
Rijdt dan rechtstreeks naar Zaandam Station. De bediening van Zuiderhout wordt overgenomen door lijn 64 en tegelijkertijd uitgebreid naar de avonduren en op zondag. Het traject tussen Assendelft en Krommenie (in de avonduren en op zondag) wordt overgenomen door de nieuwe lijn 68. Op zaterdag rijdt lijn 63 een uurdienst.
Lijn 64 Zaandam Kogerveld – Station – Zaandijk Rooswijk
Rijdt dan altijd via Zuiderhout (zie lijn 63). Binnen Zaandijk wordt lijn 64 ingekort tot het Rooswijkplein (halte Bannehof). Op zaterdag rijdt lijn 64 een uurdienst en is daarbij geknipt op Zaandam Station.
Lijn 67 Zaandam Station – Wormer
Rijdt dan niet meer in de avonduren, op zaterdagochtend en zondag de gehele dag. De bediening van Wormer wordt op die momenten overgenomen door lijn 267 via de Provincialeweg.
Lijn 68 Krommenie Station – Assendelft Saendelft
Een nieuwe lijn tussen station Station Krommenie – Assendelft en de wijk Saendelft (halte Noorderveenweg) in de avonduren en op zondag, ter vervanging van lijn 63. Lijn 68 is op Krommenie-Assendelft Station altijd gekoppeld aan lijn 69, dus reizigers van en naar Saendelft behouden een directe verbinding met Zaandam.
Lijn 69 Krommenie Station – Zaandam Station – Kalf
In de avonduren, op zaterdag(ochtend) en zondag de gehele dag rijdt lijn 69 over het gehele traject een uurdienst, aangevuld met lijn 267 tussen Zaandam Station en Wormerveer. Dagelijks in de late avond en doordeweeks in de vroege ochtend rijdt een extra rit.
Lijn 267 Zaandam Station – Wormer
Eennieuwe sneldienst tussen Zaandam Station en Wormer via de Provincialeweg op de momenten dat lijn 67 niet rijdt. Is tussen Zaandam Station en Wormerveer afgestemd met lijn 69.
Het R-net
Lijn 392 Zaandam Station – De Vlinder – Amsterdam Station Noord
Dagelijks extra vroege ritten vanaf De Vlinder naar Zaandam Station en extra late ritten vanaf Zaandam Station naar De Vlinder. Om aansluitingen op Station Noord te verbeteren, wordt lijn 392 versneld door via de busbaan langs de Thorbeckeweg / N516 te rijden en niet meer te stoppen bij de haltes Hotels Vijfhoek en Vinkenstraat. De frequentie in de spitsperiode is voortaan in beide richtingen vier keer per uur, op zaterdag wordt binnen Zaandam de hele dag twee keer per uur gereden.
Lijn 394 Zaandam Station – De Vlinder – Amsterdam CS
Dagelijks extra vroege ritten vanaf De Vlinder naar Zaandam Station en extra late ritten vanaf Zaandam Station naar De Vlinder. Op zaterdag wordt binnen Zaandam de gehele dag twee keer per uur gereden.
Lijn 395 Zaandam ZMC – De Vlinder – Amsterdam Sloterdijk
Op weekdagen rijdt lijn 395 een extra vroege slag naar Sloterdijk alwaar op de trein naar Schiphol aangesloten wordt. Hierdoor kunnen reizigers uit Zaandam al vóór 06:00 uur op de luchthaven arriveren. De frequentie in de spitsperiode is voortaan in beide richtingen vier keer per uur.
Nachtnet
Lijn N92 Amsterdam Leidseplein – CS – Station Noord – Landsmeer – De Vlinder – Zaandam ZMC
Rijdt dan op zowel vrijdag- als zaterdagnacht een uurdienst van Amsterdam CS naar Zaandam (via Landsmeer), en rijdt na halte Mennistenerf niet meer naar Zaandam Station maar naar het Zaans Medisch Centrum zodat het bedieningsgebied wordt uitgebreid. Beide nachten rijdt er een extra late rit. Richting Amsterdam worden er geen ritten meer aangeboden.
Lijn N94 Amsterdam Leidseplein – CS – De Vlinder – Zaandam Station – Krommenie Station
Rijdt dan op zowel vrijdag- als zaterdagnacht een uurdienst van Amsterdam CS naar Station Krommenie-Assendelft. Rijdt in Krommenie via een gestrekte route.
