Hoe vaak lezen wij op onze Facebook-pagina geen smalende reacties in de trant van ‘dat kunnen we zelf beter’ onder berichten over een gemeentelijke aanpak. Welnu: als D66, de VVD en Rosa een raadsmeerderheid weten mee te krijgen dan kunnen de schrijvers dat in de praktijk gaan bewijzen. De drie fracties willen namelijk een Right to Challenge invoeren in Zaanstad.
In veel gemeenten bestaat het al: het uitdagingsrecht. Bij een Right to Challenge kunnen initiatiefnemers taken van overheden overnemen als zij menen die slimmer, beter, goedkoper of anders te kunnen uitvoeren. Zij dagen dan de overheid uit om hun ideeën een kans te geven in de praktijk. Daarvoor bestaan bestaan verschillende mogelijkheden, schrijven Flip Hoedemaeker (D66), Rina Schenk (VVD) en Mariska Schuttevaer (Rosa) in een agenda-initiatief. De eerste is dat inwoners een dienst of een taak helemaal zélf gaan uitvoeren en er zelf verantwoordelijk voor worden.
Sport
Een voorbeeld daarvan is een groep mensen die meer wil sporten en andere activiteiten wil opzetten in een sportzaal. Wanneer ook de sportvereniging vindt dat de zaal beter kan worden benut, maken zij gezamenlijk een plan voor het gebruik van de sportzaal en de overname van het beheer. Die Challenge dienen ze in bij de gemeente. Het resultaat kan zijn dat de sportvereniging de financiële middelen en verantwoordelijkheid krijgt voor de uitvoering van het voorstel: het beheer van de accommodatie en het samen met de bewoners/gebruikers organiseren van alle activiteiten in de zaal.
Groenvoorziening
Bewoners kunnen ook ontevreden zijn over een werkwijze van de gemeente en bijvoorbeeld willen dat het groenonderhoud anders dan wel beter wordt uitgevoerd. Regelmatig zelf met snoeischaar en hark op pad gaan is echter geen optie. Zij maken dan een plan, zoeken draagvlak in de buurt en dagen de gemeente uit om daar werk van te maken. De gemeente overlegt vervolgens met de bewoners hoe het beter kan en maakt daarover afspraken met de buurt.
Het resultaat is dat het de bewoners worden die de prioriteiten aangeven voor het groenonderhoud. Het (onderhouds)werk wordt gedaan door bijvoorbeeld een groenbedrijf of door ZZP-ers uit de buurt, al dan niet in samenwerking met bewoners. Die laatsten kunnen zo veel meer zelf sturen, zelf keuzes maken over de kwaliteit van het groen en over de inzet van de beschikbare financiën. In beide gevallen is het de bedoeling dat uitvoering er niet duurder op wordt: extra uitgaven voor de gemeente zijn niet de bedoeling.
Lokaal geworteld
Een belangrijke voorwaarde bij een Right to Challenge is dat een initiatief lokaal geworteld is. Dat betekent bijvoorbeeld dat (commerciële) initiatieven van buiten de gemeente niet worden gehonoreerd. Het Rijk heeft inmiddels een wetsvoorstel gereed om dit uitdaagrecht te verankeren in de Gemeentewet, maar de drie Zaanse fracties willen er nu alvast mee ‘oefenen’. Onder andere Rotterdam, Den Bosch en Tilburg hebben er al ervaring mee. Groningen heeft voor een andere route gekozen.
Door de Raad aangenomen. Interessant! Succes!! Wat doet zo'n gemeente eigenlijk? Groningen wil het inwoners beter uitleggen met een 'omgekeerd uitdagingsrecht' – Dagblad van het Noorden https://t.co/FTAqUl2Zwy
— Willem van Leeuwen (@wdvleeuwen) October 7, 2020
